ประเทศเบลารุส

3.1. สมัยโบราณและสมัยกลาง

ระหว่าง 5000 ถึง 2000 ปีก่อนคริสตกาล วัฒนธรรมบันด์เครามิก (Bandkeramik_{บันด์เครามิก}^{ภาษาเยอรมัน}) มีอิทธิพลในพื้นที่ที่เป็นเบลารุสในปัจจุบัน และชาวซิมเมอร์เรียน (Cimmerians_{ซิมเมอร์เรียน}^{ภาษาอังกฤษ}) รวมถึงชนเผ่าเลี้ยงสัตว์อื่น ๆ ได้เดินทางผ่านพื้นที่นี้ราว 1,000 ปีก่อนคริสตกาล ต่อมาวัฒนธรรมซารูบินตซี (Zarubintsy culture_{ซารูบินตซี}^{ภาษาอังกฤษ}) ได้แพร่หลายในช่วงต้นสหัสวรรษแรก นอกจากนี้ ยังพบร่องรอยจากวัฒนธรรมนีเปอร์-โดเนตส์ (Dnieper-Donets culture_{นีเปอร์-โดเนตส์}^{ภาษาอังกฤษ}) ในเบลารุสและบางส่วนของยูเครน

ภูมิภาคนี้ถูกตั้งถิ่นฐานอย่างถาวรครั้งแรกโดยชนเผ่าชาวบอลท์ (Baltic peoples_{บอลติก}^{ภาษาอังกฤษ}) ในคริสต์ศตวรรษที่ 3 ราวคริสต์ศตวรรษที่ 5 พื้นที่นี้ถูกยึดครองโดยชาวสลาฟ การยึดครองนี้ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการขาดการประสานงานทางทหารของชาวบอลท์ แต่การดูดกลืนวัฒนธรรมของพวกเขาเข้าสู่วัฒนธรรมสลาฟเป็นไปอย่างสันติ ผู้รุกรานจากเอเชีย ซึ่งรวมถึงชาวฮันและอาวาร์คาร์เพเทียน (Avars (Carpathians)_{อาวาร์ (คาร์เพเทียน)}^{ภาษาอังกฤษ}) ได้กวาดล้างพื้นที่ราว ค.ศ. 400-600 แต่ก็ไม่สามารถขับไล่การตั้งถิ่นฐานของชาวสลาฟออกไปได้

ในคริสต์ศตวรรษที่ 9 ดินแดนเบลารุสในปัจจุบันกลายเป็นส่วนหนึ่งของรุสเคียฟ (Київська Русь_{กือยิวสกา รุส}^{ภาษายูเครน}) ซึ่งเป็นรัฐสลาฟตะวันออกขนาดใหญ่ที่ปกครองโดยราชวงศ์รูลิค (Rurikids_{รูลิคิดส์}^{ภาษาอังกฤษ}) หลังจากการสิ้นพระชนม์ของผู้ปกครอง ยาโรสลาฟผู้ชาญฉลาด (Ярослав Мудрий_{ยาโรสลาฟ มูดรึย}^{ภาษายูเครน}) ในปี 1054 รัฐได้แตกออกเป็นราชรัฐอิสระต่าง ๆ ยุทธการที่แม่น้ำเนมิกา (Battle on the Nemiga River_{ยุทธการที่แม่น้ำเนมิกา}^{ภาษาอังกฤษ}) ในปี 1067 เป็นหนึ่งในเหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดในช่วงเวลานั้น ซึ่งวันที่มีการสู้รบถือเป็นวันก่อตั้งเมืองมินสค์

ราชรัฐยุคแรกหลายแห่งถูกทำลายหรือได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากการรุกรานครั้งใหญ่ของมองโกลในคริสต์ศตวรรษที่ 13 แต่ดินแดนเบลารุสในปัจจุบันหลีกเลี่ยงผลกระทบหลักจากการรุกรานและในที่สุดก็เข้าร่วมกับแกรนด์ดัชชีลิทัวเนีย ไม่มีหลักฐานการยึดครองทางทหาร แต่บันทึกเหตุการณ์ยืนยันถึงพันธมิตรและนโยบายต่างประเทศร่วมกันของราชรัฐปอลอตสค์และลิทัวเนียเป็นเวลาหลายทศวรรษ การรวมเข้ากับแกรนด์ดัชชีลิทัวเนียส่งผลให้เกิดการรวมตัวทางเศรษฐกิจ การเมือง และชาติพันธุ์-วัฒนธรรมของดินแดนเบลารุส ในบรรดาราชรัฐที่อยู่ภายใต้การปกครองของแกรนด์ดัชชี มีเก้าราชรัฐที่มีประชากรซึ่งในที่สุดจะกลายเป็นชาวเบลารุส ในช่วงเวลานี้ แกรนด์ดัชชีมีส่วนร่วมในการทัพทางทหารหลายครั้ง รวมถึงการต่อสู้เคียงข้างโปแลนด์เพื่อต่อต้านอัศวินเต็มตัวที่ยุทธการที่กรุนวอลด์ในปี 1410; ชัยชนะร่วมกันทำให้แกรนด์ดัชชีสามารถควบคุมพื้นที่ชายแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของยุโรปตะวันออกได้

ชาวมอสโก นำโดยอีวานที่ 3 แห่งรัสเซีย (Иван III Васильевич_{อีวาน ตรีตี วาซิลเยวิช}^{ภาษารัสเซีย}) เริ่มการทัพทางทหารในปี 1486 เพื่อพยายามรวมดินแดนเดิมของรุสเคียฟ ซึ่งรวมถึงดินแดนเบลารุสและยูเครนในปัจจุบัน

3.2. เครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย

เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 1386 แกรนด์ดัชชีลิทัวเนียและราชอาณาจักรโปแลนด์ได้รวมกันเป็นรัฐร่วมประมุขผ่านการอภิเษกสมรสของผู้ปกครองทั้งสองตามสหภาพเครโว (Union of Krewo_{สหภาพเครโว}^{ภาษาอังกฤษ}) การรวมกันครั้งนี้ได้เริ่มต้นพัฒนาการที่นำไปสู่การก่อตั้งเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปี 1569 โดยสหภาพลูบลิน (Union of Lublin_{สหภาพลูบลิน}^{ภาษาอังกฤษ})

ในช่วงหลายปีหลังจากการรวมกัน กระบวนการโปโลไนเซชัน (Polonization_{โปโลไนเซชัน}^{ภาษาอังกฤษ}) อย่างค่อยเป็นค่อยไปของทั้งชาวลิทัวเนียและชาวรูเทเนียได้รับแรงผลักดันอย่างต่อเนื่อง ในด้านวัฒนธรรมและชีวิตทางสังคม ทั้งภาษาโปแลนด์และโรมันคาทอลิกกลายเป็นสิ่งที่มีอิทธิพล และในปี 1696 ภาษาโปแลนด์ได้เข้ามาแทนที่ภาษารูเทเนียในฐานะภาษาราชการ โดยภาษารูเทเนียถูกห้ามใช้ในการบริหาร อย่างไรก็ตาม ชาวนารูเทเนียยังคงพูดภาษาแม่ของตนเอง นอกจากนี้ คริสตจักรคาทอลิกไบแซนไทน์เบลารุส (Belarusian Byzantine Catholic Church_{คริสตจักรคาทอลิกไบแซนไทน์เบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ก่อตั้งขึ้นโดยชาวโปแลนด์เพื่อนำคริสเตียนออร์ทอดอกซ์เข้าสู่สันตะสำนัก (See of Rome_{สันตะสำนัก}^{ภาษาอังกฤษ}) คริสตจักรเบลารุสได้เข้าสู่การมีส่วนร่วมอย่างสมบูรณ์กับคริสตจักรละติน (Latin Church_{คริสตจักรละติน}^{ภาษาอังกฤษ}) ผ่านทางสหภาพเบรสต์ (Union of Brest_{สหภาพเบรสต์}^{ภาษาอังกฤษ}) ในปี 1595 ในขณะที่ยังคงรักษาพิธีกรรมแบบไบแซนไทน์ในภาษาคริสตจักรสลาฟ (Church Slavonic language_{ภาษาคริสตจักรสลาฟ}^{ภาษาอังกฤษ})

3.3. สมัยจักรวรรดิรัสเซีย

การรวมกันระหว่างโปแลนด์และลิทัวเนียสิ้นสุดลงในปี 1795 ด้วยการแบ่งโปแลนด์ครั้งที่สามโดยจักรวรรดิรัสเซีย ปรัสเซีย และราชาธิปไตยฮาพส์บวร์ค ดินแดนเบลารุสที่จักรวรรดิรัสเซียได้มาภายใต้การปกครองของเยกาเจรีนาที่ 2 ถูกรวมเข้ากับเขตผู้ว่าการเบลารุส (Белорусское генерал-губернаторство_{เบโลรุสสกอเย เกเนรัล-กูเบร์นาตอร์สตโว}^{ภาษารัสเซีย}) ในปี 1796 และคงอยู่จนกระทั่งถูกยึดครองโดยจักรวรรดิเยอรมันในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

ภายใต้การปกครองของนิโคลัสที่ 1 และอะเลคซันดร์ที่ 3 วัฒนธรรมประจำชาติถูกกดขี่ นโยบายการทำให้เป็นโปแลนด์ถูกแทนที่ด้วยการทำให้เป็นรัสเซีย ซึ่งรวมถึงการกลับไปนับถือศาสนาคริสต์ออร์ทอดอกซ์ของชาวเบลารุสที่เป็นอูเนียต (Uniates_{อูเนียต}^{ภาษาอังกฤษ}) ภาษาเบลารุสถูกห้ามใช้ในโรงเรียน ในขณะที่ในซาโมกิเทีย (Samogitia_{ซาโมกิเทีย}^{ภาษาอังกฤษ}) ที่อยู่ใกล้เคียง การศึกษาระดับประถมศึกษาด้วยการอ่านเขียนภาษาซาโมกิเทียยังคงได้รับอนุญาต

ในความพยายามทำให้เป็นรัสเซียในคริสต์ทศวรรษ 1840 นิโคลัสที่ 1 ได้สั่งห้ามการใช้ภาษาเบลารุสในโรงเรียนรัฐบาล รณรงค์ต่อต้านสิ่งพิมพ์ภาษาเบลารุส และพยายามกดดันผู้ที่เปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกภายใต้การปกครองของโปแลนด์ให้กลับมานับถือศาสนาคริสต์นิกายออร์ทอดอกซ์ ในปี 1863 ความกดดันทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมได้ปะทุขึ้นเป็นการกบฏในการก่อการกำเริบมกราคม นำโดย คอนสตันตือ คาลินอฟสกี (หรือที่รู้จักในชื่อ คัสตุส) หลังจากการกบฏล้มเหลว รัฐบาลรัสเซียได้นำอักษรซีริลลิกกลับมาใช้กับภาษาเบลารุสอีกครั้งในปี 1864 และไม่อนุญาตให้มีเอกสารภาษาเบลารุสใด ๆ จนถึงปี 1905

ในระหว่างการเจรจาสนธิสัญญาเบรสท์-ลีตอฟสก์ เบลารุสได้ประกาศเอกราชเป็นครั้งแรกภายใต้การยึดครองของเยอรมนีเมื่อวันที่ 25 มีนาคม 1918 โดยก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนเบลารุส หลังจากนั้นไม่นาน สงครามโปแลนด์-โซเวียตก็ปะทุขึ้น และดินแดนเบลารุสถูกแบ่งแยกระหว่างโปแลนด์กับโซเวียตรัสเซีย สภา (Rada) ของสาธารณรัฐประชาธิปไตยเบลารุสยังคงดำรงอยู่ในฐานะรัฐบาลพลัดถิ่นนับตั้งแต่นั้นมา; ในความเป็นจริง ปัจจุบันนี้เป็นรัฐบาลพลัดถิ่นที่ดำรงอยู่นานที่สุดในโลก

3.4. ต้นศตวรรษที่ 20 และสมัยสหภาพโซเวียต

สาธารณรัฐประชาชนเบลารุส (Беларуская Народная Рэспубліка_{เบียลารุสกายา นารอดนายา เรสปูบลีกา}^{ภาษาเบลารุส}, BNR) เป็นความพยายามครั้งแรกในการสร้างรัฐเบลารุสอิสระภายใต้ชื่อ "เบลารุส" แม้จะมีความพยายามอย่างมาก แต่รัฐก็สิ้นสุดลง สาเหตุหลักคือดินแดนถูกครอบงำอย่างต่อเนื่องโดยกองทัพจักรวรรดิเยอรมันและกองทัพจักรวรรดิรัสเซียในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง จากนั้นก็โดยกองทัพแดงของบอลเชวิค รัฐนี้ดำรงอยู่เพียงช่วงปี 1918 ถึง 1919 แต่ได้สร้างเงื่อนไขเบื้องต้นสำหรับการก่อตั้งรัฐเบลารุส การเลือกชื่ออาจขึ้นอยู่กับข้อเท็จจริงที่ว่าสมาชิกหลักของรัฐบาลที่จัดตั้งขึ้นใหม่ได้รับการศึกษาในมหาวิทยาลัยของซาร์ โดยเน้นอุดมการณ์ชาตินิยมรัสเซียตะวันตก (West Russianism_{เวสต์รัสเซียนิซึม}^{ภาษาอังกฤษ})

สาธารณรัฐลิทัวเนียกลาง (Republic of Central Lithuania_{สาธารณรัฐลิทัวเนียกลาง}^{ภาษาอังกฤษ}) เป็นหน่วยงานทางการเมืองอายุสั้น ซึ่งเป็นความพยายามครั้งสุดท้ายในการฟื้นฟูลิทัวเนียให้กลับสู่สถานะรัฐสมาพันธรัฐในประวัติศาสตร์ (นอกจากนี้ยังควรจะสร้างลิทัวเนียบนและลิทัวเนียล่างด้วย) สาธารณรัฐก่อตั้งขึ้นในปี 1920 หลังจากการก่อกบฏที่จัดฉากขึ้นโดยทหารของกองพลลิทัวเนีย-เบลารุสที่ 1 (1st Lithuanian-Belarusian Division_{กองพลลิทัวเนีย-เบลารุสที่ 1}^{ภาษาอังกฤษ}) ของกองทัพโปแลนด์ภายใต้การนำของลุตสยัน เฌลิกอฟสกี (Lucjan Żeligowski_{ลุตสยัน เฌลิกอฟสกี}^{ภาษาโปแลนด์}) โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองหลวงทางประวัติศาสตร์ของแกรนด์ดัชชีลิทัวเนีย คือวิลนีอุส (Vilnius_{วิลนีอุส}^Lithuanian, Wilno_{วิลโน}^{ภาษาโปแลนด์}) เป็นเวล 18 เดือน หน่วยงานนี้ทำหน้าที่เป็นรัฐกันชนระหว่างโปแลนด์ ซึ่งตนต้องพึ่งพา และลิทัวเนีย ซึ่งอ้างสิทธิ์ในพื้นที่นี้ หลังจากการเลื่อนเวลาหลายครั้ง การเลือกตั้งที่เป็นที่ถกเถียงได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ 8 มกราคม 1922 และดินแดนนี้ก็ถูกผนวกเข้ากับโปแลนด์ เฌลิกอฟสกีต่อมาในบันทึกความทรงจำของเขาซึ่งตีพิมพ์ในลอนดอนปี 1943 ได้ประณามการผนวกสาธารณรัฐโดยโปแลนด์ รวมถึงนโยบายการปิดโรงเรียนเบลารุสและการละเลยแผนการสมาพันธรัฐของจอมพลยูแซฟ ปิวซุดสกี (Józef Piłsudski_{ยูแซฟ ปิวซุดสกี}^{ภาษาโปแลนด์}) โดยพันธมิตรโปแลนด์

ในเดือนมกราคม 1919 ส่วนหนึ่งของเบลารุสภายใต้การควบคุมของรัสเซียบอลเชวิคถูกประกาศให้เป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย (SSRB) เป็นเวลาเพียงสองเดือน จากนั้นได้รวมเข้ากับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย (LSSR) เพื่อก่อตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนียและเบียโลรัสเซีย (SSR LiB) ซึ่งสูญเสียการควบคุมดินแดนของตนภายในเดือนสิงหาคม

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย (BSSR) ก่อตั้งขึ้นในเดือนกรกฎาคม 1920

ดินแดนที่เป็นข้อพิพาทถูกแบ่งระหว่างโปแลนด์และสหภาพโซเวียตหลังสงครามสิ้นสุดลงในปี 1921 และ BSSR กลายเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งสหภาพสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตในปี 1922 ในช่วงทศวรรษ 1920 และ 1930 นโยบายการเกษตรและเศรษฐกิจของโซเวียต รวมถึงการรวมกลุ่มเกษตรกรรมและแผนห้าปีสำหรับเศรษฐกิจของชาติ นำไปสู่ภาวะทุพภิกขภัยและการปราบปรามทางการเมือง

ส่วนตะวันตกของเบลารุสในปัจจุบันยังคงเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 2 หลังจากช่วงแรกของการเปิดเสรี ความตึงเครียดระหว่างรัฐบาลโปแลนด์ที่มีความเป็นชาตินิยมมากขึ้นและชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์ต่าง ๆ ที่ต้องการแบ่งแยกดินแดนมากขึ้นก็เริ่มทวีความรุนแรงขึ้น และชนกลุ่มน้อยชาวเบลารุสในโปแลนด์ก็ไม่ใช่ข้อยกเว้น การขับเคลื่อนการทำให้เป็นโปแลนด์ได้รับแรงบันดาลใจและอิทธิพลจากประชาธิปไตยแห่งชาติโปแลนด์ นำโดยโรมัน ดมอฟสกี (Roman Dmowski_{โรมัน ดมอฟสกี}^{ภาษาโปแลนด์}) ซึ่งสนับสนุนการปฏิเสธสิทธิของชาวเบลารุสและชาวยูเครนในการพัฒนาชาติอย่างเสรี องค์กรเบลารุส สหภาพชาวนาและกรรมกรเบลารุส (Belarusian Peasants' and Workers' Union_{สหภาพชาวนาและกรรมกรเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ถูกสั่งห้ามในปี 1927 และการต่อต้านรัฐบาลโปแลนด์ก็เผชิญกับการปราบปรามจากรัฐ อย่างไรก็ตาม เมื่อเทียบกับชนกลุ่มน้อยชาวยูเครนในโปแลนด์ (ซึ่งมีจำนวนมากกว่า) ชาวเบลารุสมีความตระหนักรู้และมีบทบาททางการเมืองน้อยกว่ามาก ดังนั้นจึงเผชิญกับการปราบปรามน้อยกว่าชาวยูเครน ในปี 1935 หลังจากการเสียชีวิตของปิวซุดสกี การปราบปรามระลอกใหม่ได้เกิดขึ้นกับชนกลุ่มน้อย โดยมีการปิดโบสถ์ออร์ทอดอกซ์เบลารุสและโรงเรียนเบลารุสหลายแห่ง การใช้ภาษาเบลารุสไม่ได้รับการสนับสนุน ผู้นำชาวเบลารุสถูกส่งตัวไปยังเรือนจำเบเรซา คาร์ตุสกา (Bereza Kartuska prison_{เบเรซา คาร์ตุสกา}^{ภาษาอังกฤษ})

สงครามโลกครั้งที่สอง

ในเดือนกันยายน 1939 สหภาพโซเวียตได้บุกเข้ายึดครองโปแลนด์ตะวันออก หลังจากการรุกรานโปแลนด์ของเยอรมนีสองสัปดาห์ก่อนหน้านั้น ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่สอง ดินแดนเบลารุสตะวันตกถูกผนวกและรวมเข้ากับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย (BSSR) สภาประชาชนเบียโลรัสเซียที่ควบคุมโดยโซเวียตได้เข้าควบคุมดินแดนอย่างเป็นทางการ ซึ่งมีประชากรประกอบด้วยชาวโปแลนด์ ยูเครน เบลารุส และยิว เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 1939 ในเบียวิสตอก เยอรมนีนาซีได้เปิดฉากรุกรานสหภาพโซเวียตในปี 1941 การป้องกันป้อมปราการแบรสต์เป็นการสู้รบครั้งสำคัญครั้งแรกของปฏิบัติการบาร์บารอสซา

BSSR เป็นสาธารณรัฐโซเวียตที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุดในสงครามโลกครั้งที่สอง; ยังคงอยู่ภายใต้การยึดครองของเยอรมนีจนถึงปี 1944 เกเนรัลพลันโอสท์ (Generalplan Ost_{เกเนรัลพลันโอสท์}^{ภาษาเยอรมัน}) ของเยอรมนีเรียกร้องให้มีการกำจัด ขับไล่ หรือทำให้เป็นทาสของชาวเบลารุสส่วนใหญ่หรือทั้งหมด เพื่อจัดหาพื้นที่อยู่อาศัย (Lebensraum) เพิ่มเติมในการมุ่งสู่ตะวันออก (Drang nach Osten_{ดรัง นัค ออสเทิน}^{ภาษาเยอรมัน}) ให้กับชาวเยอรมัน เบลารุสตะวันตกส่วนใหญ่กลายเป็นส่วนหนึ่งของไรชส์คอมมิซซาเรียทออสท์ลันด์ (Reichskommissariat Ostland_{ไรชส์คอมมิซซาเรียทออสท์ลันด์}^{ภาษาเยอรมัน}) ในปี 1941 แต่ในปี 1943 ทางการเยอรมันอนุญาตให้ผู้ร่วมมือท้องถิ่นจัดตั้งรัฐบริวาร คือ สภาเบลารุสกลาง (Belarusian Central Council_{สภาเบลารุสกลาง}^{ภาษาอังกฤษ})

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง เบลารุสเป็นที่ตั้งของขบวนการกองโจรหลากหลายกลุ่ม รวมถึงชาวยิว โปแลนด์ และพลพรรคโซเวียต หน่วยพลพรรคเบลารุสเป็นส่วนสำคัญของพลพรรคโซเวียต และในปัจจุบัน พลพรรคเหล่านี้ได้กลายเป็นส่วนสำคัญของอัตลักษณ์ประจำชาติเบลารุส โดยเบลารุสยังคงเรียกตนเองว่า "สาธารณรัฐพลพรรค" (partisan republic_{พาร์ติซานรีพับลิก}^{ภาษาอังกฤษ}) มาตั้งแต่ทศวรรษ 1970 หลังสงคราม อดีตพลพรรคโซเวียตจำนวนมากได้เข้าดำรงตำแหน่งในรัฐบาล รวมถึงปิออทร์ มาเชรอฟ (Pyotr Masherov_{ปิออทร์ มาเชรอฟ}^{ภาษาอังกฤษ}) และคีริล มาซูรอฟ (Kirill Mazurov_{คีริล มาซูรอฟ}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งทั้งคู่เป็นเลขาธิการคนที่หนึ่งของพรรคคอมมิวนิสต์เบียโลรัสเซีย จนถึงปลายทศวรรษ 1970 รัฐบาลเบลารุสเกือบทั้งหมดประกอบด้วยอดีตพลพรรค สื่อจำนวนมากถูกสร้างขึ้นเกี่ยวกับพลพรรคเบลารุส รวมถึงภาพยนตร์ปี 1985 เรื่อง คัมแอนด์ซี (Come and See_{คัมแอนด์ซี}^{ภาษาอังกฤษ}) และผลงานของนักเขียน อาเลส อาดามอวิช (Ales Adamovich_{อาเลส อาดามอวิช}^{ภาษาอังกฤษ}) และวาซิล บืยเคา (Vasil Bykaŭ_{วาซิล บืยเคา}^{ภาษาอังกฤษ})

การยึดครองของเยอรมนีในปี 1941-1944 และสงครามบนแนวรบด้านตะวันออกได้ทำลายล้างเบลารุส ในช่วงเวลานั้น 209 เมืองจาก 290 เมืองถูกทำลาย อุตสาหกรรมของสาธารณรัฐ 85% และอาคารมากกว่าหนึ่งล้านหลังถูกทำลาย หลังสงคราม คาดการณ์ว่ามีประชากรท้องถิ่นเสียชีวิต 2.2 ล้านคน และในจำนวนนั้นประมาณ 810,000 คนเป็นนักรบ-บางคนเป็นชาวต่างชาติ ตัวเลขนี้คิดเป็นหนึ่งในสี่ของประชากรก่อนสงคราม ซึ่งเป็นจำนวนที่น่าตกใจ ในทศวรรษ 1990 บางคนได้ประเมินตัวเลขให้สูงขึ้นเป็น 2.7 ล้านคน ประชากรชาวยิวในเบลารุสถูกทำลายล้างในช่วงฮอโลคอสต์และไม่เคยฟื้นตัว ประชากรเบลารุสไม่กลับคืนสู่ระดับก่อนสงครามจนกระทั่งปี 1971 เบลารุสยังได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจอย่างหนัก โดยสูญเสียทรัพยากรทางเศรษฐกิจไปประมาณครึ่งหนึ่ง

หลังสงคราม

พรมแดนของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย (BSSR) และโปแลนด์ถูกขีดใหม่ตามเส้นเคอร์ซัน (Curzon Line_{เส้นเคอร์ซัน}^{ภาษาอังกฤษ}) ที่เสนอในปี 1919 เบียโลรัสเซียได้ดินแดนทางตะวันตกเพิ่มขึ้น: คืออดีตเครซือ (Kresy_{เครซือ}^{ภาษาโปแลนด์}) ของโปแลนด์

โจเซฟ สตาลินดำเนินนโยบายการทำให้เป็นโซเวียต (Sovietization_{โซเวียตไนเซชัน}^{ภาษาอังกฤษ}) เพื่อแยก BSSR ออกจากอิทธิพลของโลกตะวันตก นโยบายนี้เกี่ยวข้องกับการส่งชาวรัสเซียจากส่วนต่าง ๆ ของสหภาพโซเวียตมาดำรงตำแหน่งสำคัญในรัฐบาล BSSR หลังจากสตาลินเสียชีวิตในปี 1953 นีกีตา ครุชชอฟยังคงดำเนินโครงการอิทธิพลทางวัฒนธรรม (cultural hegemony_{อิทธิพลทางวัฒนธรรม}^{ภาษาอังกฤษ}) ของบรรพบุรุษ โดยกล่าวว่า "ยิ่งเราทุกคนเริ่มพูดภาษารัสเซียเร็วเท่าไหร่ เราก็จะสร้างลัทธิคอมมิวนิสต์ได้เร็วขึ้นเท่านั้น"

ระหว่างการเสียชีวิตของสตาลินในปี 1953 ถึงปี 1980 การเมืองเบลารุสถูกครอบงำโดยอดีตสมาชิกพลพรรคโซเวียต รวมถึงเลขาธิการคนที่หนึ่ง คีริล มาซูรอฟ และปิออทร์ มาเชรอฟ มาซูรอฟและมาเชรอฟดูแลการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็วของเบลารุส และการเปลี่ยนแปลงจากหนึ่งในสาธารณรัฐที่ยากจนที่สุดของสหภาพโซเวียตไปสู่หนึ่งในสาธารณรัฐที่ร่ำรวยที่สุด ในปี 1986 BSSR ได้รับการปนเปื้อนจากรังสีนิวเคลียร์ส่วนใหญ่ (70%) จากการระเบิดที่โรงไฟฟ้าเชอร์โนบิล ซึ่งอยู่ห่างจากชายแดน 16 km ในสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนที่อยู่ใกล้เคียง

ในช่วงปลายทศวรรษ 1980 การเปิดเสรีทางการเมืองนำไปสู่การฟื้นฟูชาติ โดยแนวร่วมประชาชนเบลารุส (Belarusian Popular Front_{แนวร่วมประชาชนเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) กลายเป็นกำลังสำคัญที่สนับสนุนเอกราช

3.5. สมัยหลังได้รับเอกราช

ในเดือนมีนาคม 1990 การเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภาสภาสูงสุดแห่งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซียได้จัดขึ้น แม้ว่าผู้สมัครฝ่ายค้าน ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับแนวร่วมประชาชนเบลารุส (Belarusian Popular Front_{แนวร่วมประชาชนเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ที่สนับสนุนเอกราช จะได้ที่นั่งเพียง 10% แต่เบลารุสก็ได้ประกาศอธิปไตยเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 1990 โดยการออกคำประกาศอธิปไตยแห่งรัฐของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย (Declaration of State Sovereignty of the Belarusian Soviet Socialist Republic_{คำประกาศอธิปไตยแห่งรัฐของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย}^{ภาษาอังกฤษ})

การนัดหยุดงานครั้งใหญ่เกิดขึ้นในเดือนเมษายน 1991 ด้วยการสนับสนุนจากพรรคคอมมิวนิสต์เบียโลรัสเซีย (Communist Party of Byelorussia_{พรรคคอมมิวนิสต์เบียโลรัสเซีย}^{ภาษาอังกฤษ}) ชื่อของประเทศได้เปลี่ยนเป็นสาธารณรัฐเบลารุสเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม 1991 สตานิสลาฟ ชุชเควิช (Stanislav Shushkevich_{สตานิสลาฟ ชุชเควิช}^{ภาษาอังกฤษ}) ประธานสภาสูงสุดแห่งเบลารุส ได้พบกับบอริส เยลต์ซินแห่งรัสเซียและเลโอนิด คราฟชุคแห่งยูเครนเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 1991 ในป่าเบียโลเวียจา (Białowieża Forest_{ป่าเบียโลเวียจา}^{ภาษาอังกฤษ}) เพื่อประกาศอย่างเป็นทางการถึงการล่มสลายของสหภาพโซเวียตและการก่อตั้งเครือรัฐเอกราช (CIS)

ในเดือนมกราคม 1992 แนวร่วมประชาชนเบลารุสได้รณรงค์ให้มีการเลือกตั้งก่อนกำหนดในปีนั้น ซึ่งเร็วกว่ากำหนดเดิมสองปี ภายในเดือนพฤษภาคมของปีนั้น มีการรวบรวมลายมือชื่อได้ประมาณ 383,000 รายชื่อสำหรับคำร้องขอให้มีการลงประชามติ ซึ่งมากกว่าจำนวนที่กฎหมายกำหนดในขณะนั้น 23,000 รายชื่อ อย่างไรก็ตาม การประชุมของสภาสูงสุดแห่งสาธารณรัฐเบลารุส (Supreme Council of the Republic of Belarus_{สภาสูงสุดแห่งสาธารณรัฐเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) เพื่อตัดสินใจวันลงประชามติในท้ายที่สุดได้ถูกเลื่อนออกไปหกเดือน อย่างไรก็ตาม โดยไม่มีหลักฐานใด ๆ ที่จะบ่งชี้เช่นนั้น สภาสูงสุดได้ปฏิเสธคำร้องโดยอ้างว่ามีความผิดปกติจำนวนมาก การเลือกตั้งสภาสูงสุดถูกกำหนดไว้สำหรับเดือนมีนาคม 1994 กฎหมายใหม่เกี่ยวกับการเลือกตั้งรัฐสภาไม่ผ่านการอนุมัติภายในปี 1993 ข้อพิพาทเกี่ยวกับการลงประชามติถูกกล่าวหาว่าเป็นผลงานของพรรคคอมมิวนิสต์เบลารุส (Party of Belarusian Communists_{พรรคคอมมิวนิสต์เบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ที่ค่อนข้างอนุรักษ์นิยม ซึ่งควบคุมสภาสูงสุดในขณะนั้นและส่วนใหญ่ต่อต้านการปฏิรูปทางการเมืองและเศรษฐกิจ โดยมีข้อกล่าวหาว่าสมาชิกรัฐสภาบางคนต่อต้านเอกราชของเบลารุส

ยุคลูกาแชนกา

รัฐธรรมนูญแห่งชาติฉบับใหม่ได้รับการรับรองในเดือนมีนาคม 1994 ซึ่งกำหนดให้ประธานาธิบดีมีอำนาจหน้าที่ของนายกรัฐมนตรี การเลือกตั้งประธานาธิบดีสองรอบในวันที่ 24 มิถุนายน 1994 และ 10 กรกฎาคม 1994 ได้ผลักดันให้อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา ซึ่งก่อนหน้านี้ไม่เป็นที่รู้จัก ได้รับความสนใจระดับชาติ เขาได้รับคะแนนเสียง 45% ในรอบแรกและ 80% ในรอบที่สอง เอาชนะเวียเชสลาฟ เคบิช (Vyacheslav Kebich_{เวียเชสลาฟ เคบิช}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งได้รับคะแนนเสียง 14% การเลือกตั้งครั้งนี้เป็นการเลือกตั้งเสรีครั้งแรกและครั้งเดียวในเบลารุสหลังได้รับเอกราช

ในช่วงทศวรรษ 2000 เกิดข้อพิพาททางเศรษฐกิจบางประการระหว่างเบลารุสกับรัสเซียซึ่งเป็นหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจหลัก ครั้งแรกคือข้อพิพาทด้านพลังงานระหว่างรัสเซียและเบลารุส ค.ศ. 2004 เมื่อก๊าซพรอม (Gazprom_{ก๊าซพรอม}^{ภาษาอังกฤษ}) ยักษ์ใหญ่ด้านพลังงานของรัสเซียหยุดการนำเข้าก๊าซไปยังเบลารุสเนื่องจากความขัดแย้งด้านราคา ข้อพิพาทด้านพลังงานระหว่างรัสเซียและเบลารุส ค.ศ. 2007 มีศูนย์กลางอยู่ที่ข้อกล่าวหาของก๊าซพรอมว่าเบลารุสกำลังลักลอบสูบน้ำมันจากท่อส่งน้ำมันดรุจบา (Druzhba pipeline_{ดรุจบา}^{ภาษาอังกฤษ}) ที่ไหลผ่านเบลารุส สองปีต่อมา เกิดสิ่งที่เรียกว่าสงครามนม (Milk War_{สงครามนม}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งเป็นข้อพิพาททางการค้า เริ่มต้นเมื่อรัสเซียต้องการให้เบลารุสยอมรับเอกราชของอับคาเซียและเซาท์ออสซีเชีย และจากเหตุการณ์ต่าง ๆ รัสเซียได้สั่งห้ามการนำเข้าผลิตภัณฑ์นมจากเบลารุส

ในปี 2011 เบลารุสประสบวิกฤตเศรษฐกิจอย่างรุนแรง ซึ่งมีสาเหตุมาจากการควบคุมเศรษฐกิจแบบรวมศูนย์ของรัฐบาลลูกาแชนกา โดยมีอัตราเงินเฟ้อสูงถึง 108.7% ในช่วงเวลาเดียวกันนั้น เกิดเหตุการณ์ระเบิดรถไฟใต้ดินมินสค์ปี 2011 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิต 15 รายและบาดเจ็บ 204 ราย ผู้ต้องสงสัยสองคนที่ถูกจับกุมภายในสองวัน สารภาพว่าเป็นผู้ก่อเหตุและถูกประหารชีวิตด้วยการยิงในปี 2012 เรื่องราวอย่างเป็นทางการที่เผยแพร่โดยรัฐบาลเบลารุสถูกตั้งคำถามในถ้อยแถลงที่ไม่เคยมีมาก่อนของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ที่ประณาม "การโจมตีของผู้ก่อการร้ายที่ชัดเจน" ซึ่งส่อให้เห็นว่ารัฐบาลเบลารุสเองอาจอยู่เบื้องหลังการวางระเบิด

การประท้วงครั้งใหญ่ปะทุขึ้นทั่วประเทศหลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีเบลารุสปี 2020 ที่มีการโต้แย้ง ซึ่งลูกาแชนกาพยายามดำรงตำแหน่งเป็นสมัยที่หก ประเทศเพื่อนบ้านอย่างโปแลนด์และลิทัวเนียไม่ยอมรับว่าลูกาแชนกาเป็นประธานาธิบดีที่ชอบธรรมของเบลารุส และรัฐบาลลิทัวเนียได้จัดสรรที่พักอาศัยให้กับผู้สมัครฝ่ายค้านหลัก สเวียตลานา ซีคานอว์สกายา (Sviatlana Tsikhanouskaya_{สเวียตลานา ซีคานอว์สกายา}^{ภาษาอังกฤษ}) และสมาชิกคนอื่น ๆ ของฝ่ายค้านเบลารุสในวิลนีอุส เช่นเดียวกัน สหภาพยุโรป แคนาดา สหราชอาณาจักร หรือสหรัฐอเมริกาก็ไม่ยอมรับว่าลูกาแชนกาเป็นประธานาธิบดีที่ชอบธรรมของเบลารุส สหภาพยุโรป แคนาดา สหราชอาณาจักร และสหรัฐอเมริกาได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรต่อเบลารุสเนื่องจากการเลือกตั้งที่ไม่โปร่งใสและการกดขี่ทางการเมืองระหว่างการประท้วงที่ดำเนินอยู่ในประเทศ มาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติมได้ถูกกำหนดในปี 2022 หลังจากการมีส่วนร่วมและความสมรู้ร่วมคิดของประเทศในการรุกรานยูเครนของรัสเซีย; กองทหารรัสเซียได้รับอนุญาตให้ใช้ดินแดนเบลารุสเป็นฐานในการรุกรานส่วนหนึ่ง มาตรการคว่ำบาตรมุ่งเป้าไปที่ไม่เพียงแต่สำนักงานบริษัทและเจ้าหน้าที่รัฐแต่ละคนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบุคคลทั่วไปที่ทำงานในภาคอุตสาหกรรมรัฐวิสาหกิจด้วย นอร์เวย์และญี่ปุ่นได้เข้าร่วมระบอบการคว่ำบาตรซึ่งมีเป้าหมายเพื่อแยกเบลารุสออกจากห่วงโซ่อุปทานระหว่างประเทศ ธนาคารหลักส่วนใหญ่ของเบลารุสก็อยู่ภายใต้ข้อจำกัดเช่นกัน

4.1. ภูมิอากาศ

เบลารุสมีภูมิอากาศภาคพื้นทวีปที่ไม่รุนแรง โดยมีฤดูหนาวที่หนาวเย็นและฤดูร้อนที่เย็นและชื้น อุณหภูมิเฉลี่ยในเดือนมกราคมอยู่ระหว่าง -4 °C ทางตะวันตกเฉียงใต้ (แบรสต์) ถึง -8 °C ทางตะวันออกเฉียงเหนือ (วีเชปสก์) ในขณะที่อุณหภูมิเฉลี่ยในเดือนกรกฎาคมอยู่ที่ประมาณ 18 °C ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยต่อปีอยู่ระหว่าง 550 mm โดยส่วนใหญ่จะตกในช่วงฤดูร้อน ประเทศนี้ได้รับอิทธิพลจากมวลอากาศแอตแลนติก ซึ่งนำความชื้นและอุณหภูมิที่ค่อนข้างไม่รุนแรงมาให้ อย่างไรก็ตาม มวลอากาศจากทวีปก็สามารถนำพาความหนาวเย็นในฤดูหนาวและความร้อนในฤดูร้อนมาได้เช่นกัน ประเทศนี้อยู่ในเขตรอยต่อระหว่างภูมิอากาศภาคพื้นทวีปและภูมิอากาศแบบทะเล ปรากฏการณ์ทางสภาพอากาศที่สำคัญ ได้แก่ พายุฝนฟ้าคะนองในฤดูร้อน หมอกในฤดูใบไม้ร่วงและฤดูใบไม้ผลิ และหิมะตกหนักในฤดูหนาว

4.2. ระบบแม่น้ำและทะเลสาบ

เบลารุสมีเครือข่ายแม่น้ำและทะเลสาบที่กว้างขวาง มีลำธารและทะเลสาบประมาณ 11,000 แห่ง แม่น้ำสายหลักสามสาย ได้แก่ แม่น้ำนีเปอร์ (Дняпро_{ดเนียโปร}^{ภาษาเบลารุส}) แม่น้ำเนมัน (Нёман_{นียอมัน}^{ภาษาเบลารุส}, Neman River^{ภาษาอังกฤษ}) และแม่น้ำปรีเปียต (Прыпяць_{ปรืยปิยัตส์}^{ภาษาเบลารุส}, Pripyat River^{ภาษาอังกฤษ}) แม่น้ำนีเปอร์เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในประเทศ ไหลจากรัสเซียผ่านเบลารุสไปยังยูเครนและทะเลดำ แม่น้ำเนมันมีต้นกำเนิดในเบลารุสและไหลผ่านลิทัวเนียไปยังทะเลบอลติก แม่น้ำปรีเปียตเป็นสาขาสำคัญของแม่น้ำนีเปอร์และมีชื่อเสียงในด้านพื้นที่ชุ่มน้ำที่กว้างขวาง หรือที่เรียกว่าพรุแห่งปรีเปียต (Pripyat Marshes_{พรุแห่งปรีเปียต}^{ภาษาอังกฤษ})

ทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดคือทะเลสาบนารัช (Нарач_{นารัช}^{ภาษาเบลารุส}) แหล่งน้ำเหล่านี้มีความสำคัญต่อระบบนิเวศ การขนส่ง การประมง และการพักผ่อนหย่อนใจ อย่างไรก็ตาม บางแห่งได้รับผลกระทบจากมลพิษและการเปลี่ยนแปลงทางสิ่งแวดล้อม

4.3. ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของเบลารุส ได้แก่ ป่าไม้ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 40% ของประเทศ และเป็นแหล่งวัตถุดิบสำหรับอุตสาหกรรมไม้และกระดาษ ในปี 2020 พื้นที่ป่าไม้คิดเป็นประมาณ 43% ของพื้นที่ทั้งหมด เทียบเท่ากับป่าไม้ 8.77 M ha เพิ่มขึ้นจาก 7.78 M ha ในปี 1990 ในปี 2020 ป่าที่ฟื้นฟูตามธรรมชาติครอบคลุมพื้นที่ 6.56 M ha และป่าปลูกครอบคลุมพื้นที่ 2.21 M ha ในบรรดาป่าที่ฟื้นฟูตามธรรมชาติ 2% ถูกรายงานว่าเป็นป่าปฐมภูมิ (ประกอบด้วยพันธุ์ไม้พื้นเมืองที่ไม่มีร่องรอยกิจกรรมของมนุษย์ที่มองเห็นได้ชัดเจน) และประมาณ 16% ของพื้นที่ป่าพบได้ในพื้นที่คุ้มครอง สำหรับปี 2015 พื้นที่ป่า 100% ถูกรายงานว่าอยู่ภายใต้การเป็นเจ้าของของรัฐ

พีต (Peat_พีต^{ภาษาอังกฤษ}) เป็นอีกหนึ่งทรัพยากรที่สำคัญ ใช้เป็นเชื้อเพลิงและในภาคเกษตรกรรม นอกจากนี้ยังมีแหล่งเกลือโพแทช (Potash salt_{เกลือโพแทช}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตปุ๋ย และเบลารุสเป็นหนึ่งในผู้ผลิตรายใหญ่ของโลก ทรัพยากรอื่น ๆ ได้แก่ น้ำมันและก๊าซธรรมชาติปริมาณเล็กน้อย หินแกรนิต โดโลไมต์ มาร์ล ชอล์ก ทราย และดินเหนียว

ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของเบลารุสคือผลกระทบจากภัยพิบัติเชอร์โนบิลในปี 1986 ซึ่งแม้จะเกิดขึ้นในยูเครน แต่ประมาณ 70% ของรังสีได้เข้าสู่ดินแดนเบลารุส และประมาณหนึ่งในห้าของที่ดินเบลารุส (ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรมและป่าไม้ในภูมิภาคตะวันออกเฉียงใต้) ได้รับการปนเปื้อนจากกัมมันตภาพรังสีอย่างรุนแรง ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน ระบบนิเวศ และภาคเกษตรกรรม รัฐบาลได้ดำเนินมาตรการฟื้นฟูและช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบ แต่ปัญหานี้ยังคงเป็นความท้าทายในระยะยาว สหประชาชาติและหน่วยงานอื่น ๆ ได้ตั้งเป้าที่จะลดระดับรังสีในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ่านการใช้สารยึดเกาะซีเซียมและการเพาะปลูกเรพซีด ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อลดระดับซีเซียม-137ในดิน สิทธิของประชาชนในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบในการเข้าถึงข้อมูล การดูแลสุขภาพ และการชดเชยยังคงเป็นประเด็นที่ต้องพิจารณา นอกจากนี้ มลพิษทางน้ำและอากาศจากภาคอุตสาหกรรมและการเกษตรก็เป็นปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไขเช่นกัน

5.1. โครงสร้างรัฐบาล

ตามรัฐธรรมนูญเบลารุสเป็นสาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดีที่มีการการแยกใช้อำนาจ ปกครองโดยประธานาธิบดีและสมัชชาแห่งชาติ อย่างไรก็ตาม เบลารุสถูกปกครองโดยรัฐบาลแบบรวมอำนาจและเผด็จการ และมักถูกเรียกว่า "เผด็จการคนสุดท้ายของยุโรป" และประธานาธิบดีอาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกาว่าเป็น "เผด็จการคนสุดท้ายของยุโรป" โดยสื่อบางสำนัก นักการเมือง และนักเขียน เบลารุสถูกมองว่าเป็นอัตตาธิปไตยที่อำนาจสูงสุดกระจุกตัวอยู่ในมือของประธานาธิบดี การเลือกตั้งไม่เป็นอิสระ และความเป็นอิสระของฝ่ายตุลาการอ่อนแอ สภายุโรปถอดถอนสถานะผู้สังเกตการณ์ของเบลารุสตั้งแต่ปี 1997 เพื่อตอบโต้ความผิดปกติในการเลือกตั้งในการลงประชามติรัฐธรรมนูญเดือนพฤศจิกายน 1996 และการเลือกตั้งซ่อมรัฐสภา การรับเบลารุสกลับเข้าสู่สภาขึ้นอยู่กับการบรรลุเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดโดยสภา รวมถึงการปรับปรุงด้านสิทธิมนุษยชน หลักนิติธรรม และประชาธิปไตย

ประธานาธิบดี เป็นประมุขแห่งรัฐและมีอำนาจบริหารอย่างกว้างขวาง รวมถึงการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี การออกกฤษฎีกาที่มีผลบังคับใช้เป็นกฎหมาย และการควบคุมกองทัพและหน่วยงานความมั่นคง วาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีคือ 5 ปี ภายใต้รัฐธรรมนูญปี 1994 ประธานาธิบดีสามารถดำรงตำแหน่งได้เพียงสองสมัย แต่การเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญในปี 2004 ได้ยกเลิกการจำกัดวาระ ลูกาแชนกาเป็นประธานาธิบดีเบลารุสมาตั้งแต่ปี 1994 ในปี 1996 ลูกาแชนกาเรียกร้องให้มีการลงคะแนนเสียงที่เป็นที่ถกเถียงเพื่อขยายวาระประธานาธิบดีจากห้าปีเป็นเจ็ดปี และด้วยเหตุนี้ การเลือกตั้งที่ควรจะเกิดขึ้นในปี 1999 จึงถูกเลื่อนออกไปเป็นปี 2001 การลงประชามติเกี่ยวกับการขยายวาระถูกประณามว่าเป็นการปลอมแปลงที่ "มหัศจรรย์" โดยหัวหน้าเจ้าหน้าที่การเลือกตั้ง วิกตาร์ ฮันชาร์ ซึ่งถูกปลดออกจากตำแหน่งด้วยเหตุผลทางราชการเฉพาะในช่วงการรณรงค์

ฝ่ายบริหาร ประกอบด้วยนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดีและรับผิดชอบต่อประธานาธิบดี

ฝ่ายนิติบัญญัติ คือรัฐสภา (Нацыянальны сход_{นัตซียานัลนือ สคอด}^{ภาษาเบลารุส}) ซึ่งเป็นระบบสองสภา ประกอบด้วย:

• สภาสาธารณรัฐ (Савет Рэспублікі_{ซาเวียต เรสปูบลีกี}^{ภาษาเบลารุส}) เป็นสภาสูง มีสมาชิก 64 คน
• สภาผู้แทนราษฎร (Палата прадстаўнікоў_{ปาลาตา เปียร์ดสตาอูนีกอว์}^{ภาษาเบลารุส}) เป็นสภาล่าง มีสมาชิก 110 คน

สภาผู้แทนราษฎรมีอำนาจในการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี แก้ไขรัฐธรรมนูญ เรียกร้องให้มีการลงคะแนนไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี และให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับนโยบายต่างประเทศและในประเทศ สภาสาธารณรัฐมีอำนาจในการเลือกเจ้าหน้าที่รัฐบาลต่าง ๆ ดำเนินการพิจารณาคดีถอดถอนประธานาธิบดี และยอมรับหรือปฏิเสธร่างกฎหมายที่ผ่านโดยสภาผู้แทนราษฎร ทั้งสองสภาสามารถคัดค้านกฎหมายใด ๆ ที่ผ่านโดยเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นหากขัดต่อรัฐธรรมนูญ

ฝ่ายตุลาการ ประกอบด้วยศาลสูงสุดและศาลเฉพาะทาง เช่น ศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งพิจารณาประเด็นเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายรัฐธรรมนูญและกฎหมายธุรกิจ ผู้พิพากษาของศาลระดับชาติได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดีและได้รับการยืนยันจากสภาสาธารณรัฐ สำหรับคดีอาญา ศาลอุทธรณ์สูงสุดคือศาลสูงสุด รัฐธรรมนูญเบลารุสห้ามการใช้ศาลพิเศษนอกกระบวนการยุติธรรม

รัฐบาลประกอบด้วยคณะรัฐมนตรี นำโดยนายกรัฐมนตรีและรองนายกรัฐมนตรีห้าคน สมาชิกของคณะรัฐมนตรีนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นสมาชิกของสภานิติบัญญัติและได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดี

5.2. การเลือกตั้งและพรรคการเมือง

ระบบการเลือกตั้งในเบลารุสถูกควบคุมโดยรัฐบาลอย่างเข้มงวด การเลือกตั้งประธานาธิบดีและรัฐสภามักถูกวิพากษ์วิจารณ์จากผู้สังเกตการณ์ระหว่างประเทศและกลุ่มสิทธิมนุษยชนว่าไม่เป็นธรรมและไม่โปร่งใส มีการจำกัดสิทธิของพรรคฝ่ายค้านและผู้สมัครอิสระในการรณรงค์หาเสียงและการเข้าถึงสื่อของรัฐ

ลูกาแชนกาได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีอีกครั้งอย่างเป็นทางการในปี 2001, 2006, 2010, 2015 และอีกครั้งในปี 2020 แม้ว่าการเลือกตั้งเหล่านั้นจะไม่ถูกมองว่าเสรีหรือยุติธรรมหรือเป็นประชาธิปไตย

พรรคการเมืองที่สนับสนุนลูกาแชนกา เช่น พรรคกีฬาเพื่อสังคมเบลารุส (Belarusian Social Sporting Party_{พรรคกีฬาเพื่อสังคมเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) และพรรครีพับลิกันแห่งแรงงานและความยุติธรรม (Republican Party of Labour and Justice_{พรรครีพับลิกันแห่งแรงงานและความยุติธรรม}^{ภาษาอังกฤษ}, RPTS) มักจะได้รับที่นั่งส่วนใหญ่ในรัฐสภา ในขณะที่พรรคฝ่ายค้าน เช่น พรรค BPF (BPF Party_{พรรค BPF}^{ภาษาอังกฤษ}) และพรรคพลเมืองเอกภาพ (United Civic Party_{พรรคพลเมืองเอกภาพ}^{ภาษาอังกฤษ}) แทบจะไม่มีที่นั่งในการเลือกตั้งรัฐสภาปี 2004 องค์การว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป (OSCE) ตัดสินว่าการเลือกตั้งไม่ยุติธรรมเนื่องจากผู้สมัครฝ่ายค้านถูกปฏิเสธการลงทะเบียนโดยพลการและกระบวนการเลือกตั้งถูกออกแบบมาเพื่อเอื้อประโยชน์ต่อพรรครัฐบาล

ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2006 ลูกาแชนกาถูกท้าทายโดย อาเลียกซันดร์ มีลินเคียวิช (Alaksandar Milinkievič_{อาเลียกซันดร์ มีลินเคียวิช}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งเป็นตัวแทนของแนวร่วมพรรคฝ่ายค้าน และโดย อาเลียกซันดร์ คาซูลิน (Alyaksandr Kazulin_{อาเลียกซันดร์ คาซูลิน}^{ภาษาอังกฤษ}) จากพรรคสังคมประชาธิปไตย คาซูลินถูกควบคุมตัวและถูกตำรวจทำร้ายระหว่างการประท้วงรอบ ๆ สมัชชาประชาชนเบลารุสทั้งปวง (All Belarusian People's Assembly_{สมัชชาประชาชนเบลารุสทั้งปวง}^{ภาษาอังกฤษ}) ลูกาแชนกาชนะการเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียง 80%; สหพันธรัฐรัสเซียและเครือรัฐเอกราช (CIS) เห็นว่าการลงคะแนนเสียงเป็นไปอย่างเปิดเผยและยุติธรรม ในขณะที่ OSCE และองค์กรอื่น ๆ เรียกการเลือกตั้งว่าไม่ยุติธรรม

หลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2010 สิ้นสุดลงในเดือนธันวาคม ลูกาแชนกาได้รับเลือกตั้งเป็นสมัยที่สี่ติดต่อกันด้วยคะแนนเสียงเกือบ 80% ผู้นำฝ่ายค้านที่ได้อันดับรองลงมา อันเดรย์ ซันนิกอฟ (Andrei Sannikov_{อันเดรย์ ซันนิกอฟ}^{ภาษาอังกฤษ}) ได้รับคะแนนเสียงน้อยกว่า 3%; ผู้สังเกตการณ์อิสระวิพากษ์วิจารณ์การเลือกตั้งว่าเป็นการฉ้อโกง เมื่อผู้ประท้วงฝ่ายค้านออกมาชุมนุมบนท้องถนนในมินสค์ หลายคนรวมถึงผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีบางคนถูกตำรวจปราบจลาจลทำร้ายและจับกุม ผู้สมัครหลายคน รวมถึงซันนิกอฟ ถูกตัดสินจำคุกหรือกักบริเวณในบ้านเป็นระยะเวลาซึ่งส่วนใหญ่และโดยทั่วไปนานกว่าสี่ปี หกเดือนต่อมา ท่ามกลางวิกฤตเศรษฐกิจที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน นักกิจกรรมได้ใช้เครือข่ายสังคมออนไลน์เพื่อเริ่มต้นการประท้วงรอบใหม่ที่แสดงออกด้วยการปรบมือเงียบ ๆ

ในการเลือกตั้งรัฐสภาปี 2012 สมาชิก 105 คนจาก 110 คนที่ได้รับเลือกเข้าสู่สภาผู้แทนราษฎรไม่ได้สังกัดพรรคการเมืองใด ๆ พรรคคอมมิวนิสต์เบลารุสได้ 3 ที่นั่ง และพรรคเกษตรกรรมเบลารุส (Belarusian Agrarian Party_{พรรคเกษตรกรรมเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) และ RPTS ได้พรรคละหนึ่งที่นั่ง ผู้ไม่สังกัดพรรคส่วนใหญ่เป็นตัวแทนขององค์กรทางสังคมที่หลากหลาย เช่น กลุ่มคนงาน สมาคมสาธารณะ และองค์กรภาคประชาสังคม ซึ่งคล้ายกับองค์ประกอบของสภานิติบัญญัติโซเวียต

ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2020 ลูกาแชนกาชนะอีกครั้งด้วยผลอย่างเป็นทางการที่ให้คะแนนเสียง 80% แก่เขา ซึ่งนำไปสู่การประท้วงครั้งใหญ่ สหภาพยุโรปและสหราชอาณาจักรไม่ยอมรับผลการเลือกตั้งและสหภาพยุโรปได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตร

ข้อถกเถียงเกี่ยวกับความเป็นธรรมของการเลือกตั้งมักนำไปสู่การประท้วงและการปราบปรามจากรัฐบาล ซึ่งส่งผลกระทบต่อสถานการณ์สิทธิมนุษยชนและความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของเบลารุส

5.3. สถานการณ์สิทธิมนุษยชน

สถานการณ์สิทธิมนุษยชนในเบลารุสเป็นประเด็นที่น่ากังวลอย่างยิ่งและถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวางจากประชาคมระหว่างประเทศ องค์การแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล และฮิวแมนไรตส์วอตช์ ได้วิพากษ์วิจารณ์การละเมิดสิทธิมนุษยชนของลูกาแชนกา คะแนนดัชนีประชาธิปไตยของเบลารุสต่ำที่สุดในยุโรป ประเทศนี้ถูกระบุว่า "ไม่เสรี" โดยฟรีดอมเฮาส์ ถูกระบุว่า "ถูกกดขี่" ในดัชนีเสรีภาพทางเศรษฐกิจ และในดัชนีเสรีภาพสื่อที่เผยแพร่โดยผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน เบลารุสอยู่ในอันดับที่ 153 จาก 180 ประเทศในปี 2022 รัฐบาลเบลารุสยังถูกวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชนและการข่มเหงองค์กรพัฒนาเอกชน นักข่าวอิสระ ชนกลุ่มน้อยระดับชาติ และนักการเมืองฝ่ายค้าน

ประเด็นสำคัญ ได้แก่:

• เสรีภาพสื่อ: สื่ออิสระถูกจำกัดอย่างเข้มงวด นักข่าวที่วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลมักถูกคุกคาม จับกุม หรือถูกดำเนินคดี สื่อของรัฐทำหน้าที่เป็นกระบอกเสียงของรัฐบาล
• เสรีภาพในการชุมนุมและการสมาคม: การชุมนุมประท้วงโดยสงบมักถูกสลายอย่างรุนแรง ผู้เข้าร่วมถูกจับกุมและดำเนินคดี การจัดตั้งองค์กรอิสระเป็นเรื่องยากและถูกควบคุมอย่างเข้มงวด
• ปัญหาสิทธิพลเมือง: การจับกุมและควบคุมตัวโดยพลการ การทรมานและการปฏิบัติที่โหดร้ายในเรือนจำ การขาดกระบวนการยุติธรรมที่เป็นธรรม และการแทรกแซงความเป็นอิสระของฝ่ายตุลาการเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง
• การคงอยู่ของโทษประหารชีวิต: เบลารุสเป็นประเทศเดียวในยุโรปที่ยังคงใช้โทษประหารชีวิต ซึ่งถูกประณามจากองค์กรสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ
• เสียงวิพากษ์วิจารณ์จากประชาคมระหว่างประเทศ: สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา และองค์กรระหว่างประเทศอื่น ๆ ได้ออกมาประณามการละเมิดสิทธิมนุษยชนในเบลารุส และได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจต่อบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการกดขี่
• ปัญหาด้านสิทธิมนุษยชนและการถดถอยของประชาธิปไตยภายใต้รัฐบาลอาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา: นับตั้งแต่ลูกาแชนกาขึ้นสู่อำนาจในปี 1994 สถานการณ์สิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยในเบลารุสถดถอยลงอย่างต่อเนื่อง การแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อเพิ่มอำนาจประธานาธิบดีและขยายวาระการดำรงตำแหน่ง การปราบปรามฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง และการควบคุมสื่ออย่างเข้มงวดเป็นลักษณะเด่นของการปกครองของเขา โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2020 การปราบปรามผู้ประท้วงเป็นไปอย่างโหดร้ายและกว้างขวาง

ในปี 2014 ลูกาแชนกาได้ประกาศกฎหมายใหม่ที่จะห้ามคนงานคอลโฮซ (ประมาณ 9% ของกำลังแรงงานทั้งหมด) ออกจากงานตามความประสงค์ การเปลี่ยนงานและที่อยู่อาศัยจะต้องได้รับอนุญาตจากผู้ว่าการ ลูกาแชนกาเองเปรียบเทียบกฎหมายนี้กับระบบทาสติดที่ดิน (serfdom_{ระบบทาสติดที่ดิน}^{ภาษาอังกฤษ}) กฎระเบียบที่คล้ายกันถูกนำมาใช้สำหรับอุตสาหกรรมป่าไม้ในปี 2012

สิทธิของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในประเทศก็อยู่ในกลุ่มที่ต่ำที่สุดในยุโรปเช่นกัน ในเดือนมีนาคม 2023 ลูกาแชนกาลงนามในกฎหมายที่อนุญาตให้ใช้โทษประหารชีวิตกับเจ้าหน้าที่และทหารที่ถูกตัดสินว่ามีความผิดฐานกบฏขั้นรุนแรง


ระบบตุลาการในเบลารุสขาดความเป็นอิสระและอยู่ภายใต้การแทรกแซงทางการเมือง การทุจริต เช่น การติดสินบน มักเกิดขึ้นระหว่างกระบวนการประกวดราคา และการคุ้มครองผู้แจ้งเบาะแสและผู้ตรวจการแผ่นดินระดับชาติยังขาดหายไปในระบบต่อต้านการทุจริตของเบลารุส

เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2020 สำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติประกาศว่าผู้เชี่ยวชาญของตนได้รับรายงาน 450 กรณีที่บันทึกไว้เกี่ยวกับการทรมานและการปฏิบัติที่โหดร้ายต่อผู้ที่ถูกจับกุมระหว่างการประท้วงหลังการเลือกตั้งประธานาธิบดี ผู้เชี่ยวชาญยังได้รับรายงานเกี่ยวกับความรุนแรงต่อสตรีและเด็ก รวมถึงการล่วงละเมิดทางเพศและการข่มขืนด้วยกระบองยาง มีผู้ถูกควบคุมตัวอย่างน้อยสามรายได้รับบาดเจ็บที่บ่งชี้ถึงความรุนแรงทางเพศในเรือนจำโอเครสตินา (Okrestino_{โอเครสตินา}^{ภาษาอังกฤษ}) ในมินสค์หรือระหว่างทางไปที่นั่น ผู้เสียหายเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยอาการเลือดออกในกล้ามเนื้อทวารหนัก รอยแตกและเลือดออกทางทวารหนัก และความเสียหายต่อเยื่อบุทวารหนัก ในการให้สัมภาษณ์เมื่อเดือนกันยายน 2020 ลูกาแชนกาอ้างว่าผู้ถูกควบคุมตัวแกล้งทำเป็นมีรอยฟกช้ำ โดยกล่าวว่า "เด็กผู้หญิงบางคนที่นั่นทาสีฟ้าที่ก้น"

เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2021 ทางการเบลารุสได้บังคับเบี่ยงเบนเส้นทางเที่ยวบินของไรอันแอร์จากเอเธนส์ไปยังวิลนีอุสเพื่อควบคุมตัวนักกิจกรรมฝ่ายค้านและนักข่าว รามัน ปราตาเซวิช พร้อมแฟนสาว; เพื่อเป็นการตอบโต้ สหภาพยุโรปได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรที่เข้มงวดขึ้นต่อเบลารุส ในเดือนพฤษภาคม 2021 ลูกาแชนกาขู่ว่าจะปล่อยให้ผู้อพยพและยาเสพติดหลั่งไหลเข้าสู่สหภาพยุโรปเพื่อตอบโต้มาตรการคว่ำบาตร ในเดือนกรกฎาคม 2021 ทางการเบลารุสได้เปิดฉากสงครามผสมผสานโดยการการค้ามนุษย์ผู้อพยพไปยังสหภาพยุโรป ทางการลิทัวเนียและเจ้าหน้าที่ระดับสูงของยุโรป อัวร์ซูลา ฟ็อน แดร์ ไลเอิน ฌูแซ็ป บูร์เร็ลย์ ประณามการใช้ผู้อพยพเป็นอาวุธและเสนอแนะว่าเบลารุสอาจต้องเผชิญกับมาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติม ในเดือนสิงหาคม 2021 เจ้าหน้าที่เบลารุสในเครื่องแบบ โล่ปราบจลาจล และหมวกนิรภัย ถูกบันทึกภาพไว้ใกล้ชายแดนเบลารุส-ลิทัวเนียขณะผลักดันและกระตุ้นให้ผู้อพยพข้ามชายแดนสหภาพยุโรป หลังจากการให้วีซ่ามนุษยธรรมแก่นักกีฬาโอลิมปิก ครึสตซีนา ซีมานอว์สกายา (Крысціна Ціманоўская_{ครึสตซีนา ซีมานอว์สกายา}^{ภาษาเบลารุส}) และสามีของเธอ โปแลนด์ยังกล่าวหาเบลารุสว่าก่อสงครามผสมผสาน เนื่องจากจำนวนผู้อพยพที่ข้ามชายแดนเบลารุส-โปแลนด์เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วหลายเท่าเมื่อเทียบกับสถิติปี 2020 จำนวนผู้อพยพผิดกฎหมายยังเกินจำนวนรายปีก่อนหน้าในลัตเวียด้วย เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2021 สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป สหราชอาณาจักร และแคนาดาได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรใหม่ต่อเบลารุส

6.1. เมืองสำคัญ

เบลารุสมีเมืองสำคัญหลายแห่งที่มีบทบาททางประชากร เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไป:

• มินสค์ (Мінск_{มินสค์}^{ภาษาเบลารุส}): เป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของเบลารุส มีประชากรประมาณ 2 M คน เป็นศูนย์กลางทางการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม และการศึกษาของประเทศ มีอุตสาหกรรมที่หลากหลาย รวมถึงเครื่องจักรกล อิเล็กทรอนิกส์ และเคมีภัณฑ์ มินสค์เป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและมีสถาปัตยกรรมที่ผสมผสานระหว่างอาคารเก่าแก่และอาคารสมัยใหม่
• แบรสต์ (Брэст_{แบรสต์}^{ภาษาเบลารุส}): ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ ใกล้ชายแดนโปแลนด์ เป็นเมืองเอกของแคว้นแบรสต์ มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะป้อมปราการแบรสต์ (Brest Fortress_{ป้อมปราการแบรสต์}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการต่อต้านในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นศูนย์กลางการขนส่งที่สำคัญ
• โฆเมียล (Гомель_{โฆเมียล}^{ภาษาเบลารุส}): ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศ เป็นเมืองเอกของแคว้นโฆเมียล และเป็นเมืองใหญ่อันดับสองของเบลารุส มีอุตสาหกรรมเคมี เครื่องจักรกล และอาหาร เป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและการศึกษาในภูมิภาค
• ฆโรดนา (Гродна_{ฆโรดนา}^{ภาษาเบลารุส}): ตั้งอยู่ทางตะวันตกของประเทศ ใกล้ชายแดนโปแลนด์และลิทัวเนีย เป็นเมืองเอกของแคว้นฆโรดนา มีชื่อเสียงด้านสถาปัตยกรรมเก่าแก่ที่สวยงาม รวมถึงปราสาทและโบสถ์หลายแห่ง เป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและมีประชากรชาวโปแลนด์อาศัยอยู่จำนวนมาก
• มาฆีโลว์ (Магілёў_{มาฆีโลว์}^{ภาษาเบลารุส}): ตั้งอยู่ทางตะวันออกของประเทศ ริมฝั่งแม่น้ำนีเปอร์ เป็นเมืองเอกของแคว้นมาฆีโลว์ มีอุตสาหกรรมเครื่องจักรกล เคมีภัณฑ์ และโลหะวิทยา เป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและมีบทบาทสำคัญในการค้า
• วีเชปสก์ (Віцебск_{วีเชปสก์}^{ภาษาเบลารุส}): ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ เป็นเมืองเอกของแคว้นวีเชปสก์ เป็นที่รู้จักในฐานะบ้านเกิดของศิลปินชื่อดัง มาร์ก ชากาล (Marc Chagall_{มาร์ก ชากาล}^{ภาษาอังกฤษ}) และเป็นเจ้าภาพจัดเทศกาลศิลปะนานาชาติ "สลาเวียนสกีบาซาร์ในวีเชปสก์" (Slavianski Bazaar in Vitebsk_{สลาเวียนสกีบาซาร์ในวีเชปสก์}^{ภาษาอังกฤษ}) เป็นประจำทุกปี มีอุตสาหกรรมเบาและเครื่องมือกล

เมืองเหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและประชากร แต่ยังสะท้อนถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของเบลารุสอีกด้วย

7.1. ความสัมพันธ์กับรัสเซีย

เบลารุสและรัสเซียมีความผูกพันทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และภาษาที่ใกล้ชิดกันมาอย่างยาวนาน ทั้งสองประเทศเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งเครือรัฐเอกราช (CIS) และได้ลงนามในสนธิสัญญาจัดตั้งรัฐสหภาพรัสเซียและเบลารุส (Union State_{รัฐสหภาพ}^{ภาษาอังกฤษ}) ในปี 1999 โดยมีเป้าหมายเพื่อบูรณาการทางเศรษฐกิจ การเมือง และการทหารที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

ความร่วมมือทางเศรษฐกิจเป็นหัวใจสำคัญของความสัมพันธ์ โดยรัสเซียเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของเบลารุสและเป็นผู้จัดหาพลังงานหลัก (น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ) ในราคาพิเศษ อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์นี้ก็มีข้อพิพาทเกิดขึ้นเป็นระยะ โดยเฉพาะประเด็นราคาพลังงานและเงื่อนไขทางการค้า

ด้านการเมือง รัสเซียถือเป็นพันธมิตรที่สำคัญที่สุดของเบลารุส โดยให้การสนับสนุนรัฐบาลของประธานาธิบดีลูกาแชนกาทั้งในเวทีระหว่างประเทศและในช่วงที่เกิดความไม่สงบภายในประเทศ เช่น การประท้วงหลังการเลือกตั้งปี 2020 ความร่วมมือทางทหารก็มีความใกล้ชิด มีการซ้อมรบร่วมกันเป็นประจำ และเบลารุสเป็นสมาชิกขององค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน (CSTO) ซึ่งนำโดยรัสเซีย

กระบวนการส่งเสริมการจัดตั้งรัฐสหภาพยังคงดำเนินต่อไป แต่มีความคืบหน้าที่ช้าและเผชิญกับความท้าทายหลายประการ รวมถึงความกังวลของเบลารุสเกี่ยวกับการสูญเสียอธิปไตย และความแตกต่างในแนวทางการบูรณาการ อย่างไรก็ตาม ทั้งสองประเทศยังคงเน้นย้ำถึงความสำคัญของความสัมพันธ์ทวิภาคีและความร่วมมือในประเด็นต่าง ๆ

7.2. ความสัมพันธ์กับสหภาพยุโรป

ความสัมพันธ์ระหว่างเบลารุสกับสหภาพยุโรป (EU) มีความซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ในช่วงแรกหลังได้รับเอกราช มีความพยายามที่จะพัฒนาความร่วมมือ แต่ความสัมพันธ์เริ่มตึงเครียดขึ้นเนื่องจากข้อกังวลของ EU เกี่ยวกับสถานการณ์ประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนในเบลารุส

เบลารุสเข้าร่วมโครงการหุ้นส่วนตะวันออก (Eastern Partnership_{หุ้นส่วนตะวันออก}^{ภาษาอังกฤษ}) ของ EU ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อกระชับความสัมพันธ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบ้านทางตะวันออกของ EU อย่างไรก็ตาม ความร่วมมือภายใต้กรอบนี้ถูกจำกัดด้วยปัญหาด้านสิทธิมนุษยชนและการขาดการปฏิรูปทางการเมืองในเบลารุส

EU ได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจต่อเบลารุสหลายครั้ง เพื่อตอบโต้การปราบปรามฝ่ายค้าน การละเมิดสิทธิมนุษยชน และการเลือกตั้งที่ไม่เป็นธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังการเลือกตั้งประธานาธิบดีปี 2020 และการบังคับเครื่องบินไรอันแอร์ให้ลงจอดในปี 2021 รวมถึงการสนับสนุนการรุกรานยูเครนของรัสเซียในปี 2022 มาตรการคว่ำบาตรเหล่านี้มุ่งเป้าไปที่บุคคล หน่วยงาน และภาคเศรษฐกิจที่สำคัญของเบลารุส

ความขัดแย้งเกี่ยวกับปัญหาสิทธิมนุษยชนเป็นประเด็นหลักที่ทำให้ความสัมพันธ์ตึงเครียด EU เรียกร้องให้เบลารุสปล่อยตัวนักโทษการเมือง เคารพเสรีภาพสื่อและการชุมนุม และจัดการเลือกตั้งที่เสรีและเป็นธรรม วิกฤตผู้ลี้ภัยบริเวณชายแดนเบลารุส-EU ในปี 2021 ยิ่งทำให้ความตึงเครียดเพิ่มสูงขึ้น โดย EU กล่าวหาเบลารุสว่าจงใจสร้างวิกฤตเพื่อกดดัน EU

แม้จะมีความตึงเครียด แต่ก็ยังคงมีการติดต่อกันในระดับหนึ่งในประเด็นที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน เช่น ความมั่นคงชายแดนและการจัดการภัยพิบัติ อย่างไรก็ตาม อนาคตของความสัมพันธ์ระหว่างเบลารุสกับ EU ยังคงไม่แน่นอนและขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองภายในเบลารุสเป็นสำคัญ

7.3. ความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ

นอกเหนือจากรัสเซียและสหภาพยุโรป เบลารุสยังรักษาความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ ทั่วโลกในระดับที่แตกต่างกันไป:

• ยูเครน: ก่อนปี 2022 เบลารุสและยูเครนมีความสัมพันธ์ทางการค้าและวัฒนธรรมที่ค่อนข้างดี อย่างไรก็ตาม หลังจากการที่เบลารุสสนับสนุนการรุกรานยูเครนของรัสเซียในปี 2022 ความสัมพันธ์ได้ตึงเครียดลงอย่างมาก ยูเครนมองว่าเบลารุสเป็นภัยคุกคามความมั่นคง และได้ระงับความสัมพันธ์ทางการทูตบางส่วน
• โปแลนด์ ลิทัวเนีย ลัตเวีย: ประเทศเหล่านี้เป็นสมาชิกสหภาพยุโรปและเนโท และมีความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับสถานการณ์สิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตยในเบลารุส รวมถึงบทบาทของเบลารุสในความขัดแย้งในยูเครน ความสัมพันธ์กับประเทศเหล่านี้จึงตึงเครียด มีการปิดพรมแดนบางส่วนและจำกัดการเดินทาง ทั้งสามประเทศเป็นที่พักพิงของนักกิจกรรมฝ่ายค้านและผู้ลี้ภัยชาวเบลารุสจำนวนมาก
• จีน: ความสัมพันธ์ระหว่างเบลารุสกับจีนมีความใกล้ชิดมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยจีนเป็นนักลงทุนรายสำคัญในเบลารุสและเป็นคู่ค้าที่สำคัญ ทั้งสองประเทศมีความร่วมมือในโครงการโครงสร้างพื้นฐานและเทคโนโลยี เบลารุสมองว่าจีนเป็นทางเลือกในการถ่วงดุลอิทธิพลจากรัสเซียและชาติตะวันตก
• ประเทศอื่น ๆ: เบลารุสพยายามรักษาความสัมพันธ์กับประเทศต่าง ๆ ในเครือรัฐเอกราช (CIS) และประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ โดยเน้นความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการค้า

โดยรวมแล้ว นโยบายต่างประเทศของเบลารุสมักจะสะท้อนถึงความพยายามในการรักษาสมดุลทางภูมิรัฐศาสตร์ แต่การตัดสินใจภายในประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเด็นสิทธิมนุษยชนและประชาธิปไตย รวมถึงการสนับสนุนรัสเซีย ได้ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อความสัมพันธ์กับนานาชาติ

9.1. อุตสาหกรรมหลัก

ภาคอุตสาหกรรมหลักของเบลารุสและสถานการณ์ปัจจุบัน ได้แก่:

• อุตสาหกรรมการผลิต:
  • เครื่องจักรกลและยานยนต์: เบลารุสมีชื่อเสียงด้านการผลิตรถแทรกเตอร์ (เช่น แบรนด์ Belarus), รถบรรทุก (เช่น BelAZ), และเครื่องจักรกลการเกษตรอื่น ๆ อุตสาหกรรมนี้เป็นแหล่งรายได้ส่งออกที่สำคัญ
  • เคมีภัณฑ์: การผลิตปุ๋ย (โดยเฉพาะปุ๋ยโพแทช ซึ่งเบลารุสเป็นหนึ่งในผู้ผลิตรายใหญ่ของโลก), เส้นใยเคมี, และผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมี (จากการกลั่นน้ำมันดิบที่นำเข้าจากรัสเซีย)
• การเกษตร:
  • พืชผล: มันฝรั่งเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญและเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมอาหารเบลารุส นอกจากนี้ยังมีการปลูกธัญพืช (เช่น ข้าวไรย์ ข้าวบาร์เลย์) และพืชอาหารสัตว์
  • ปศุสัตว์: การเลี้ยงโคนมและโคเนื้อ รวมถึงสุกรและสัตว์ปีก เป็นภาคส่วนที่สำคัญในการผลิตอาหาร
• อุตสาหกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT): ภาค IT ของเบลารุสมีการเติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะด้านการพัฒนาซอฟต์แวร์ การบริการเอาท์ซอร์ส และผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีขั้นสูง บริษัท IT หลายแห่งของเบลารุสประสบความสำเร็จในระดับสากล อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ทางการเมืองและความไม่แน่นอนได้ส่งผลกระทบต่อการเติบโตของภาคส่วนนี้ในช่วงหลัง

แม้ว่าอุตสาหกรรมเหล่านี้จะมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจเบลารุส แต่ก็เผชิญกับความท้าทายหลายประการ เช่น การพึ่งพาตลาดรัสเซีย เทคโนโลยีที่อาจล้าสมัยในบางภาคส่วน และผลกระทบจากการคว่ำบาตรระหว่างประเทศ

9.2. การค้า

เบลารุสมีการค้ากับกว่า 180 ประเทศ ณ ปี 2007 คู่ค้าหลักคือรัสเซีย ซึ่งคิดเป็นประมาณ 45% ของการส่งออกของเบลารุส และ 55% ของการนำเข้า (ซึ่งรวมถึงน้ำมันปิโตรเลียม) และกลุ่มประเทศสหภาพยุโรป โดยมีการส่งออก 25% และการนำเข้า 20%

ในเดือนเมษายน 2022 อันเป็นผลมาจากการอำนวยความสะดวกในการรุกรานยูเครนของรัสเซีย สหภาพยุโรปได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรทางการค้าต่อเบลารุส มาตรการคว่ำบาตรเหล่านี้ได้ขยายและเพิ่มความเข้มงวดในเดือนสิงหาคม 2023 มาตรการคว่ำบาตรเหล่านี้เพิ่มเติมจากมาตรการที่กำหนดหลังจากการ "เลือกตั้ง" ที่ไม่โปร่งใสของลูกาแชนกาในปี 2020

ในช่วงเวลาที่สหภาพโซเวียตล่มสลายในปี 1991 เบลารุสเป็นหนึ่งในรัฐที่มีการพัฒนาอุตสาหกรรมมากที่สุดในโลกเมื่อเทียบตามสัดส่วนของ GDP และเป็นรัฐสมาชิก CIS ที่ร่ำรวยที่สุด ในปี 2015 ชาวเบลารุส 39.3% ทำงานในบริษัทที่ควบคุมโดยรัฐ 57.2% ทำงานในบริษัทเอกชน (ซึ่งรัฐบาลมีสัดส่วนการถือหุ้น 21.1%) และ 3.5% ทำงานในบริษัทต่างชาติ ในปี 1994 สินค้าส่งออกหลักของเบลารุส ได้แก่ เครื่องจักรกลหนัก (โดยเฉพาะรถแทรกเตอร์) ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร และผลิตภัณฑ์พลังงาน ในทางเศรษฐกิจ เบลารุสมีส่วนร่วมในเครือรัฐเอกราช (CIS) ประชาคมเศรษฐกิจยูเรเชีย และรัฐสหภาพกับรัสเซีย ในทศวรรษ 1990 การผลิตภาคอุตสาหกรรมลดลงอย่างมากเนื่องจากการลดลงของการนำเข้า การลงทุน และความต้องการผลิตภัณฑ์เบลารุสจากคู่ค้า GDP เริ่มสูงขึ้นในปี 1996 เท่านั้น; ประเทศนี้เป็นอดีตสาธารณรัฐโซเวียตที่ฟื้นตัวเร็วที่สุดในแง่เศรษฐกิจ ในปี 2006 GDP อยู่ที่ 83.10 B USD ในรูปของความเท่าเทียมกันของอำนาจซื้อ (PPP) ดอลลาร์ (ประมาณการ) หรือประมาณ 8.10 K USD ต่อหัว ในปี 2005 GDP เพิ่มขึ้น 9.9%; อัตราเงินเฟ้อเฉลี่ย 9.5% เบลารุสอยู่ในอันดับที่ 85 ในดัชนีนวัตกรรมโลกปี 2024

นับตั้งแต่การล่มสลายของสหภาพโซเวียต ภายใต้การนำของลูกาแชนกา เบลารุสยังคงให้รัฐบาลควบคุมอุตสาหกรรมหลักและหลีกเลี่ยงการแปรรูปรัฐวิสาหกิจขนาดใหญ่ที่เห็นในอดีตสาธารณรัฐโซเวียตอื่น ๆ

เบลารุสยื่นขอเป็นสมาชิกองค์การการค้าโลก (WTO) ในปี 1993 เนื่องจากการไม่สามารถปกป้องสิทธิแรงงาน รวมถึงการผ่านกฎหมายห้ามการว่างงานหรือการทำงานนอกภาครัฐที่ควบคุมโดยรัฐ เบลารุสสูญเสียสถานะระบบสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากรเป็นการทั่วไป (Generalized System of Preferences) ของสหภาพยุโรปเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2007 ซึ่งทำให้_อัตราภาษี_สูงขึ้นสู่ระดับชาติที่ได้รับอนุเคราะห์ยิ่ง (most favored nation) ก่อนหน้านี้

รายการสินค้าส่งออกหลัก: ปุ๋ย (โดยเฉพาะโพแทช) ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมกลั่น เครื่องจักรกลและอุปกรณ์ขนส่ง (รถแทรกเตอร์ รถบรรทุก) ผลิตภัณฑ์จากไม้และกระดาษ ผลิตภัณฑ์อาหาร (นม เนื้อสัตว์)
รายการสินค้านำเข้าหลัก: น้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติ (ส่วนใหญ่จากรัสเซีย) เครื่องจักรและอุปกรณ์ ชิ้นส่วนยานยนต์ ผลิตภัณฑ์เคมี โลหะ
ประเทศคู่ค้าสำคัญ: รัสเซียยังคงเป็นคู่ค้าที่ใหญ่ที่สุดทั้งด้านการส่งออกและนำเข้า ประเทศอื่น ๆ ได้แก่ จีน ยูเครน (ก่อนปี 2022) เยอรมนี โปแลนด์
การเปลี่ยนแปลงของปริมาณการค้า: ปริมาณการค้าโดยรวมของเบลารุสได้รับผลกระทบอย่างมากจากการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจจากชาติตะวันตก ทำให้ต้องพึ่งพาตลาดรัสเซียและจีนมากขึ้น
การเข้าร่วมสหภาพศุลกากร (สหภาพเศรษฐกิจยูเรเชีย - EAEU): เบลารุสเป็นสมาชิกของ EAEU ซึ่งเอื้ออำนวยต่อการค้ากับประเทศสมาชิกอื่น ๆ (รัสเซีย คาซัคสถาน อาร์เมเนีย คีร์กีซสถาน) โดยมีการยกเลิกภาษีศุลกากรภายในกลุ่ม
ผลกระทบของการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศต่อการค้า: การคว่ำบาตรได้จำกัดการเข้าถึงตลาดตะวันตกของเบลารุส ส่งผลกระทบต่อการส่งออกสินค้าบางประเภท และทำให้การนำเข้าเทคโนโลยีและสินค้าทุนจากตะวันตกทำได้ยากขึ้น นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบต่อภาคการเงินและการธนาคาร ทำให้การทำธุรกรรมทางการค้าระหว่างประเทศมีความซับซ้อนมากขึ้น

9.3. สกุลเงินและการเงิน

สกุลเงินอย่างเป็นทางการของเบลารุสคือ รูเบิลเบลารุส (Беларускі рубель_{เบียลารุสกี รูเบียล}^{ภาษาเบลารุส} สัญลักษณ์: Br, รหัส ISO 4217: BYN)

ประวัติของสกุลเงิน:

• มีการนำรูเบิลเบลารุสมาใช้ครั้งแรกในเดือนพฤษภาคม 1992 เพื่อแทนที่รูเบิลโซเวียต
• สกุลเงินนี้ผ่านการปรับค่าเงินใหม่ (redenomination_{การเปลี่ยนสกุลเงิน}^{ภาษาอังกฤษ}) สองครั้งตั้งแต่นั้นมา เหรียญชุดแรกของสาธารณรัฐเบลารุสออกใช้เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 1996
• รูเบิลถูกนำกลับมาใช้ใหม่ด้วยมูลค่าใหม่ในปี 2000 และมีการใช้งานตั้งแต่นั้นมา
• ในปี 2007 ธนาคารแห่งชาติเบลารุสได้ยกเลิกการผูกค่าเงินรูเบิลเบลารุสกับรูเบิลรัสเซีย
• ส่วนหนึ่งของสหภาพรัสเซียและเบลารุส ทั้งสองรัฐได้หารือเกี่ยวกับการใช้สกุลเงินเดียวที่คล้ายกับยูโร สิ่งนี้นำไปสู่ข้อเสนอให้ยกเลิกการใช้รูเบิลเบลารุสเพื่อสนับสนุนรูเบิลรัสเซีย (RUB) โดยเริ่มเร็วที่สุดในวันที่ 1 มกราคม 2008
• เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2011 รูเบิลอ่อนค่าลง 56% เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ การอ่อนค่ารุนแรงยิ่งขึ้นในตลาดมืดและวิกฤตการณ์ทางการเงินดูเหมือนจะใกล้เข้ามาเมื่อประชาชนรีบแลกรูเบิลเป็นดอลลาร์ ยูโร สินค้าคงทน และสินค้ากระป๋อง เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2011 เบลารุสขอชุดมาตรการช่วยเหลือทางเศรษฐกิจจากกองทุนการเงินระหว่างประเทศ
• มีการนำสกุลเงินใหม่คือรูเบิลเบลารุสใหม่ (รหัส ISO 4217: BYN) มาใช้ในเดือนกรกฎาคม 2016 แทนที่รูเบิลเบลารุสเดิมในอัตรา 1:10,000 (10,000 รูเบิลเก่า = 1 รูเบิลใหม่) ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ถึง 31 ธันวาคม 2016 สกุลเงินเก่าและใหม่มีการหมุนเวียนควบคู่กัน และธนบัตรและเหรียญชุดปี 2000 สามารถแลกเป็นชุดปี 2009 ได้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2017 ถึง 31 ธันวาคม 2021 การปรับค่าเงินใหม่นี้ถือเป็นความพยายามในการต่อสู้กับอัตราเงินเฟ้อที่สูง
• เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2022 ลูกาแชนกาได้สั่งห้ามการขึ้นราคาสินค้าเพื่อต่อสู้กับภาวะเงินเฟ้อด้านอาหาร ในเดือนมกราคม 2023 เบลารุสได้ทำให้การการละเมิดลิขสิทธิ์สื่อดิจิทัลและทรัพย์สินทางปัญญาที่สร้างโดยประเทศต่างชาติ "ที่ไม่เป็นมิตร" ถูกกฎหมาย

นโยบายอัตราแลกเปลี่ยน: ธนาคารแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส (National Bank of the Republic of Belarus_{ธนาคารแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) เป็นผู้กำหนดนโยบายอัตราแลกเปลี่ยน ในอดีตมีการผูกค่าเงินกับตะกร้าสกุลเงินต่างประเทศ แต่ปัจจุบันใช้นโยบายอัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัวภายใต้การจัดการ (managed float_{ลอยตัวภายใต้การจัดการ}^{ภาษาอังกฤษ})

ธนาคารหลัก:

• ธนาคารแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส (National Bank of the Republic of Belarus_{ธนาคารแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}): เป็นธนาคารกลาง ทำหน้าที่กำกับดูแลระบบการเงินและออกนโยบายการเงิน
• ธนาคารพาณิชย์: มีธนาคารพาณิชย์หลายแห่งที่ดำเนินการในเบลารุส ทั้งที่เป็นของรัฐและเอกชน ธนาคารที่ใหญ่ที่สุดบางแห่ง ได้แก่ Belarusbank, Belagroprombank, และ Priorbank

ระบบธนาคารของเบลารุสประกอบด้วยสองระดับ: ธนาคารกลาง (ธนาคารแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส) และธนาคารพาณิชย์ 25 แห่ง

ภาพรวมและลักษณะของระบบการเงิน:

• ระบบการเงินของเบลารุสยังคงมีบทบาทของรัฐค่อนข้างสูง ธนาคารของรัฐมีส่วนแบ่งการตลาดที่ใหญ่
• ภาคการเงินเผชิญกับความท้าทายจากอัตราเงินเฟ้อในอดีต ความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน และผลกระทบจากการคว่ำบาตรระหว่างประเทศ
• รัฐบาลพยายามที่จะพัฒนาตลาดการเงินและดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ แต่ความไม่แน่นอนทางการเมืองและเศรษฐกิจยังคงเป็นอุปสรรค

9.4. พลังงาน

สถานการณ์อุปทานและอุปสงค์พลังงานของเบลารุสมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเศรษฐกิจและความมั่นคงของประเทศ

• แหล่งพลังงานหลัก: เบลารุสพึ่งพาการนำเข้าพลังงานเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ซึ่งส่วนใหญ่มาจากรัสเซีย แหล่งพลังงานในประเทศมีจำกัด ประกอบด้วยพีตและไม้ฟืนปริมาณเล็กน้อย รวมถึงการผลิตไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าพลังความร้อนที่ใช้น้ำมันและก๊าซธรรมชาตินำเข้าเป็นเชื้อเพลิงหลัก
• การพึ่งพารัสเซียในระดับสูง: การนำเข้าพลังงานจากรัสเซียทำให้เบลารุสมีความเปราะบางต่อความสัมพันธ์ทางการเมืองและเศรษฐกิจกับรัสเซีย ข้อพิพาทด้านราคาพลังงานกับรัสเซียเคยเกิดขึ้นหลายครั้งและส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจเบลารุสอย่างมีนัยสำคัญ
• การก่อสร้างและการดำเนินงานโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เบลารุส: เพื่อลดการพึ่งพาพลังงานนำเข้าและเพิ่มความมั่นคงทางพลังงาน เบลารุสได้ก่อสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เบลารุส (Belarusian Nuclear Power Plant_{โรงไฟฟ้านิวเคลียร์เบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) แห่งแรกที่เมืองอัสตราวียตส์ (Астравец_{อัสตราวียตส์}^{ภาษาเบลารุส}) ด้วยความช่วยเหลือทางการเงินและเทคโนโลยีจากรัสเซีย หน่วยแรกเริ่มดำเนินการเชิงพาณิชย์ในปี 2021 และหน่วยที่สองในปี 2023 การดำเนินงานโรงไฟฟ้านิวเคลียร์นี้มีเป้าหมายเพื่อผลิตไฟฟ้าให้ครอบคลุมความต้องการในประเทศส่วนใหญ่ และอาจมีการส่งออกไฟฟ้าไปยังประเทศเพื่อนบ้านในอนาคต
• การพิจารณาถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม: การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลในการผลิตไฟฟ้าก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางอากาศและการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การก่อสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ แม้จะช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก แต่ก็มีความกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยและการจัดการกากกัมมันตรังสี โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพิจารณาถึงประสบการณ์จากภัยพิบัติเชอร์โนบิล ซึ่งส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อเบลารุส ประเทศเพื่อนบ้านอย่างลิทัวเนียได้แสดงความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับความปลอดภัยของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เบลารุสเนื่องจากตั้งอยู่ใกล้กับชายแดน

นโยบายพลังงานของเบลารุสมุ่งเน้นไปที่การเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน การพัฒนาแหล่งพลังงานหมุนเวียน (แม้จะยังอยู่ในระดับต่ำ) และการรักษาความมั่นคงด้านอุปทานพลังงานผ่านความร่วมมือกับรัสเซียและการพัฒนาโรงไฟฟ้านิวเคลียร์

9.5. การจ้างงานและแรงงาน

สถานการณ์ตลาดแรงงานของเบลารุสมีลักษณะเฉพาะที่ได้รับอิทธิพลจากโครงสร้างเศรษฐกิจแบบรัฐนำและนโยบายทางสังคมของรัฐบาล

• โครงสร้างการจ้างงานตามภาคอุตสาหกรรม: กำลังแรงงานประกอบด้วยผู้คนมากกว่า 4 ล้านคน โดยผู้หญิงมีจำนวนมากกว่าผู้ชายเล็กน้อย ในปี 2005 เกือบหนึ่งในสี่ของประชากรทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม การจ้างงานยังสูงในภาคเกษตรกรรม การขายการผลิต การค้าสินค้า และการศึกษา ภาคบริการโดยรวมมีการจ้างงานที่ใหญ่ที่สุด ตามด้วยภาคอุตสาหกรรมและการเกษตร รัฐวิสาหกิจยังคงเป็นนายจ้างรายใหญ่ในหลายภาคส่วน
• อัตราการว่างงาน: อัตราการว่างงานอย่างเป็นทางการของเบลารุสค่อนข้างต่ำมาโดยตลอด เนื่องจากนโยบายของรัฐที่มุ่งเน้นการรักษาการจ้างงานในรัฐวิสาหกิจ และมีกฎหมายที่อาจลงโทษผู้ที่ไม่ทำงาน (ที่เรียกว่า "ภาษีปรสิตสังคม" ในอดีต) อัตราการว่างงานอยู่ที่ 1.5% ในปี 2005 ตามสถิติของรัฐบาล มีผู้ว่างงานชาวเบลารุส 679,000 คน โดยสองในสามเป็นผู้หญิง อัตราการว่างงานลดลงมาตั้งแต่ปี 2003 และอัตราการจ้างงานโดยรวมสูงที่สุดนับตั้งแต่มีการรวบรวมสถิติครั้งแรกในปี 1995 อย่างไรก็ตาม อัตราการว่างงานที่แท้จริงหรือการจ้างงานที่ไม่เต็มที่อาจสูงกว่าตัวเลขอย่างเป็นทางการ
• ลักษณะการจ้างงานที่เน้นรัฐวิสาหกิจ: รัฐวิสาหกิจมีบทบาทสำคัญในการจ้างงาน ซึ่งมักจะมาพร้อมกับความมั่นคงในการทำงานในระดับหนึ่ง แต่ก็อาจจำกัดความคล่องตัวของแรงงานและโอกาสในการเติบโตของค่าจ้าง
• นโยบายที่เกี่ยวข้องกับแรงงาน: รัฐบาลมีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายแรงงาน รวมถึงค่าจ้างขั้นต่ำ สวัสดิการ และความปลอดภัยในการทำงาน
• ประเด็นสิทธิแรงงาน: สิทธิแรงงานในเบลารุส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในรัฐวิสาหกิจ มักถูกจำกัด สหภาพแรงงานอิสระเผชิญกับอุปสรรคในการดำเนินงาน และสิทธิในการนัดหยุดงานถูกควบคุมอย่างเข้มงวด องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์สิทธิแรงงานในเบลารุสหลายครั้ง การบังคับใช้แรงงานในบางรูปแบบ (เช่น กฎหมายที่ห้ามคนงานในภาคเกษตรบางส่วนลาออกจากงานโดยพลการ) ก็เป็นประเด็นที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์

การคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจจากชาติตะวันตกอาจส่งผลกระทบต่อการจ้างงานในภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับการส่งออก และอาจนำไปสู่ความท้าทายเพิ่มเติมในตลาดแรงงาน

10.1. องค์ประกอบประชากร

ตามสำมะโนประชากรปี 2019 ประชากรเบลารุสมีจำนวน 9.41 ล้านคน โดยมีชาวเบลารุสเป็นกลุ่มชาติพันธุ์หลัก คิดเป็น 84.9% ของประชากรทั้งหมด กลุ่มชาติพันธุ์รองลงมา ได้แก่ ชาวรัสเซีย (7.5%) ชาวโปล (3.1%) และชาวยูเครน (1.7%)

เบลารุสมีความหนาแน่นของประชากรประมาณ 50 คนต่อตารางกิโลเมตร (127 คนต่อตารางไมล์); 70% ของประชากรทั้งหมดกระจุกตัวอยู่ในเขตเมือง มินสค์ เมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ มีประชากร 1,937,900 คน (ข้อมูลปี 2015) โฆเมียล ซึ่งมีประชากร 481,000 คน เป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองและเป็นเมืองหลวงของแคว้นโฆเมียล เมืองใหญ่อื่น ๆ ได้แก่ มาฆีโลว์ (365,100 คน) วีเชปสก์ (342,400 คน) ฆโรดนา (314,800 คน) และแบรสต์ (298,300 คน)

เช่นเดียวกับประเทศในยุโรปตะวันออกอื่น ๆ อีกหลายประเทศ เบลารุสมีอัตราการเติบโตของประชากรติดลบและอัตราการเติบโตตามธรรมชาติติดลบ ในปี 2007 ประชากรเบลารุสลดลง 0.41% และอัตราการเจริญพันธุ์อยู่ที่ 1.22 ซึ่งต่ำกว่าอัตราการทดแทนอย่างมาก อย่างไรก็ตาม อัตราการย้ายถิ่นสุทธิอยู่ที่ +0.38 ต่อ 1,000 คน ซึ่งบ่งชี้ว่าเบลารุสมีการย้ายถิ่นเข้ามากกว่าการย้ายถิ่นออกเล็กน้อย ซึ่งแตกต่างจากประเทศเพื่อนบ้านส่วนใหญ่ที่มีอัตราการย้ายถิ่นสุทธิติดลบอย่างมีนัยสำคัญ ณ ปี 2015 ประชากรเบลารุส 69.9% อยู่ในช่วงอายุ 14 ถึง 64 ปี; 15.5% อายุต่ำกว่า 14 ปี และ 14.6% อายุ 65 ปีขึ้นไป ประชากรของประเทศกำลังมีอายุมากขึ้น; อายุเฉลี่ย 30-34 ปี คาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็นระหว่าง 60 ถึง 64 ปีในปี 2050 เบลารุสมีผู้ชายประมาณ 0.87 คนต่อผู้หญิงหนึ่งคน อายุขัยเฉลี่ยคือ 72.15 ปี (66.53 ปีสำหรับผู้ชาย และ 78.1 ปีสำหรับผู้หญิง) ชาวเบลารุสอายุ 15 ปีขึ้นไปกว่า 99% สามารถอ่านออกเขียนได้

10.2. ภาษา

เบลารุสมีภาษาราชการสองภาษาคือ ภาษาเบลารุส และภาษารัสเซีย ตามข้อมูลที่เผยแพร่โดยคณะกรรมการสถิติแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส (National Statistical Committee of the Republic of Belarus_{คณะกรรมการสถิติแห่งชาติแห่งสาธารณรัฐเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) สำมะโนประชากรปี 2009 บันทึกว่า 53% ของประชากรระบุว่าภาษาเบลารุสเป็น "ภาษาแม่" เทียบกับ 41% ที่ระบุว่าภาษารัสเซียเป็นเช่นนั้น นอกจากนี้ 70% ระบุว่าภาษารัสเซียและ 23% ระบุว่าภาษาเบลารุสเป็น "ภาษาที่พูดที่บ้านเป็นปกติ" ชนกลุ่มน้อยยังพูดภาษาโปแลนด์ ภาษายูเครน และภาษายิดดิชตะวันออก (Eastern Yiddish_{ภาษายิดดิชตะวันออก}^{ภาษาอังกฤษ}) หลังจากการเลือกตั้งของอาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา โรงเรียนส่วนใหญ่ในเมืองใหญ่เริ่มสอนเป็นภาษารัสเซียแทนภาษาเบลารุส ยอดจำหน่ายวรรณกรรมภาษาเบลารุสต่อปีก็ลดลงอย่างมีนัยสำคัญตั้งแต่ปี 1990 ถึง 2020

สถานะทางสังคมของทั้งสองภาษาค่อนข้างซับซ้อน ในทางปฏิบัติ ภาษารัสเซียมีการใช้งานที่กว้างขวางกว่าในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในเมืองใหญ่และในสื่อต่าง ๆ ในขณะที่ภาษาเบลารุสแม้จะเป็นสัญลักษณ์ของอัตลักษณ์ประจำชาติ แต่ก็มีการใช้งานน้อยกว่าในบางบริบท รัฐบาลได้ส่งเสริมนโยบายสองภาษา แต่ก็มีการวิพากษ์วิจารณ์ว่าภาษาเบลารุสไม่ได้รับการสนับสนุนอย่างเพียงพอ

"ตราเซียนกา" (трасянка_{ตราเซียนคา}^{ภาษาเบลารุส}) เป็นรูปแบบภาษาผสมระหว่างเบลารุสและรัสเซีย ซึ่งเกิดขึ้นจากการติดต่อกันอย่างใกล้ชิดระหว่างสองภาษา มักใช้ในการสนทนาที่ไม่เป็นทางการและสะท้อนถึงความซับซ้อนของสถานการณ์ทางภาษาในประเทศ

สถานการณ์การใช้ภาษาของชนกลุ่มน้อย เช่น ภาษาโปแลนด์และภาษายูเครน มีการใช้งานในชุมชนของตนเอง โดยเฉพาะในพื้นที่ชายแดน แต่โดยทั่วไปแล้วมีบทบาทน้อยกว่าภาษาราชการทั้งสอง

10.3. ศาสนา

ตามสำมะโนประชากรเดือนพฤศจิกายน 2011 ชาวเบลารุส 58.9% นับถือศาสนาใดศาสนาหนึ่ง; ในจำนวนนี้ ศาสนาคริสต์นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์คิดเป็นประมาณ 82%: ชาวอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ในเบลารุสส่วนใหญ่เป็นส่วนหนึ่งของอัครสังฆมณฑลเบลารุสแห่งคริสตจักรออร์ทอดอกซ์รัสเซีย (Belarusian Exarchate of the Russian Orthodox Church_{อัครสังฆมณฑลเบลารุสแห่งคริสตจักรออร์ทอดอกซ์รัสเซีย}^{ภาษาอังกฤษ}) แม้ว่าจะมีคริสตจักรออร์ทอดอกซ์อิสระเบลารุส (Belarusian Autocephalous Orthodox Church_{คริสตจักรออร์ทอดอกซ์อิสระเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ขนาดเล็กอยู่ด้วย นิกายโรมันคาทอลิกส่วนใหญ่ปฏิบัติกันในภูมิภาคตะวันตก และยังมีนิกายต่าง ๆ ของโปรเตสแตนต์ด้วย ชนกลุ่มน้อยยังนับถือคริสตจักรคาทอลิกกรีก ศาสนายูดาห์ ศาสนาอิสลาม และลัทธินอกศาสนาใหม่ (neo-paganism_{นีโอเพแกนนิซึม}^{ภาษาอังกฤษ}) โดยรวมแล้ว 48.3% ของประชากรเป็นคริสเตียนออร์ทอดอกซ์ 41.1% ไม่นับถือศาสนา 7.1% เป็นโรมันคาทอลิก และ 3.3% นับถือศาสนาอื่น ๆ

ชนกลุ่มน้อยชาวคาทอลิกของเบลารุสกระจุกตัวอยู่ทางตะวันตกของประเทศ โดยเฉพาะรอบ ๆ ฆโรดนา ประกอบด้วยชาวเบลารุสผสมกับชนกลุ่มน้อยชาวโปแลนด์และลิทัวเนียของประเทศ ประธานาธิบดีลูกาแชนกากล่าวว่าผู้ศรัทธาออร์ทอดอกซ์และคาทอลิกเป็น "สองนิกายหลักในประเทศของเรา"

เบลารุสเคยเป็นศูนย์กลางสำคัญของชาวยิวในยุโรป โดย 10% ของประชากรเป็นชาวยิว แต่ตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 20 จำนวนชาวยิวลดลงเนื่องจากฮอโลคอสต์ การเนรเทศ และการอพยพ ทำให้ปัจจุบันเป็นชนกลุ่มน้อยที่มีจำนวนน้อยกว่าหนึ่งเปอร์เซ็นต์ ชาวตาตาร์ลิปกา (Lipka Tatars_{ตาตาร์ลิปกา}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งมีจำนวนมากกว่า 15,000 คน ส่วนใหญ่เป็นมุสลิม ตามมาตรา 16 ของรัฐธรรมนูญ เบลารุสไม่มีศาสนาประจำชาติ แม้ว่าเสรีภาพในการสักการะจะได้รับอนุญาตในมาตราเดียวกัน แต่องค์กรศาสนาที่ถือว่าเป็นอันตรายต่อรัฐบาลหรือความสงบเรียบร้อยของสังคมอาจถูกสั่งห้ามได้

รัฐบาลเบลารุสมีนโยบายส่งเสริมความอดทนทางศาสนา แต่ก็มีการวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับการให้สิทธิพิเศษแก่คริสตจักรออร์ทอดอกซ์รัสเซีย และการจำกัดกิจกรรมของกลุ่มศาสนาอื่น ๆ โดยเฉพาะกลุ่มโปรเตสแตนต์บางกลุ่มและกลุ่มศาสนาใหม่

10.4. การศึกษา

ระบบการศึกษาของเบลารุสมีโครงสร้างที่สืบทอดมาจากสมัยสหภาพโซเวียต โดยเน้นการเข้าถึงการศึกษาในระดับสากลและการควบคุมจากส่วนกลาง

• การศึกษาขั้นพื้นฐาน: การศึกษาภาคบังคับเริ่มตั้งแต่อายุ 6 ปีและครอบคลุม 9 ปีการศึกษา แบ่งเป็นระดับประถมศึกษา (4 ปี) และมัธยมศึกษาตอนต้น (5 ปี) หลังจากจบการศึกษาภาคบังคับ นักเรียนสามารถเลือกเรียนต่อในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (2 ปี) เพื่อเตรียมตัวเข้ามหาวิทยาลัย หรือเข้าศึกษาในสถาบันอาชีวศึกษา
• การศึกษาระดับอุดมศึกษา: เบลารุสมีมหาวิทยาลัยและสถาบันอุดมศึกษาหลายแห่ง ทั้งของรัฐและเอกชน มหาวิทยาลัยหลัก ๆ ได้แก่ มหาวิทยาลัยแห่งรัฐเบลารุส (Belarusian State University_{มหาวิทยาลัยแห่งรัฐเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) ในมินสค์ มหาวิทยาลัยเทคนิคแห่งชาติเบลารุส (Belarusian National Technical University_{มหาวิทยาลัยเทคนิคแห่งชาติเบลารุส}^{ภาษาอังกฤษ}) และมหาวิทยาลัยเฉพาะทางอื่น ๆ ในสาขาต่าง ๆ เช่น การแพทย์ เกษตรกรรม และศิลปะ
• สถานการณ์การศึกษา: อัตราการรู้หนังสือในเบลารุสสูงมาก การศึกษาระดับอุดมศึกษาได้รับการสนับสนุนจากรัฐในระดับหนึ่ง แต่ก็มีค่าใช้จ่ายสำหรับนักศึกษาเช่นกัน
• ทิศทางนโยบายการศึกษาของรัฐบาล: รัฐบาลให้ความสำคัญกับการพัฒนาบุคลากรในสาขาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ (STEM) รวมถึงการรักษามาตรฐานการศึกษา อย่างไรก็ตาม มีการวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับการขาดเสรีภาพทางวิชาการและการควบคุมเนื้อหาการเรียนการสอนโดยรัฐ

โดยรวมแล้ว ระบบการศึกษาของเบลารุสสามารถผลิตบุคลากรที่มีคุณภาพได้ แต่ก็เผชิญกับความท้าทายในการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม และการส่งเสริมความเป็นอิสระทางความคิด

10.5. สาธารณสุขและสวัสดิการ

ระบบสาธารณสุขของเบลารุสเป็นระบบที่รัฐเป็นผู้ให้บริการหลัก สืบทอดมาจากสมัยสหภาพโซเวียต โดยเน้นการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ในระดับสากลสำหรับพลเมืองทุกคน

• ระบบสาธารณสุข: บริการทางการแพทย์ส่วนใหญ่ให้บริการโดยสถานพยาบาลของรัฐ ตั้งแต่คลินิกปฐมภูมิในระดับท้องถิ่นไปจนถึงโรงพยาบาลเฉพาะทางในเมืองใหญ่ มีบุคลากรทางการแพทย์จำนวนมากเมื่อเทียบกับจำนวนประชากร
• ดัชนีสุขภาพที่สำคัญ: อายุขัยเฉลี่ยของชาวเบลารุสอยู่ที่ประมาณ 72.15 ปี (ชาย 66.53 ปี, หญิง 78.1 ปี) อัตราการเสียชีวิตของทารกค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาค อย่างไรก็ตาม ปัญหาสุขภาพที่สำคัญ ได้แก่ โรคหัวใจและหลอดเลือด มะเร็ง และผลกระทบระยะยาวจากภัยพิบัติเชอร์โนบิล
• การเข้าถึงบริการทางการแพทย์และสถานการณ์ปัจจุบัน: โดยทั่วไปแล้ว พลเมืองเบลารุสสามารถเข้าถึงบริการทางการแพทย์ขั้นพื้นฐานได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายหรือเสียค่าใช้จ่ายต่ำ อย่างไรก็ตาม คุณภาพของบริการและเทคโนโลยีทางการแพทย์อาจแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ และอาจไม่ทันสมัยเท่าในประเทศตะวันตก การรอคอยการรักษาก็อาจเป็นปัญหาในบางกรณี
• เนื้อหาหลักของระบบประกันสังคม: เบลารุสมีระบบประกันสังคมที่ครอบคลุม ซึ่งรวมถึงเงินบำนาญสำหรับผู้สูงอายุ สวัสดิการสำหรับผู้พิการและผู้ว่างงาน และการดูแลมารดาและเด็ก ระบบนี้ได้รับเงินทุนจากภาษีและการมีส่วนร่วมของนายจ้างและลูกจ้าง

แม้ว่าระบบสาธารณสุขของเบลารุสจะสามารถให้บริการขั้นพื้นฐานแก่ประชาชนได้อย่างกว้างขวาง แต่ก็เผชิญกับความท้าทายในด้านงบประมาณ เทคโนโลยี และการปรับปรุงคุณภาพบริการอย่างต่อเนื่อง

10.6. ความปลอดภัยสาธารณะ

แนวโน้มอัตราการเกิดอาชญากรรมโดยรวมในเบลารุสค่อนข้างคงที่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยอาชญากรรมที่ไม่รุนแรง เช่น การลักทรัพย์ เป็นประเภทที่พบบ่อยที่สุด อาชญากรรมรุนแรงมีอัตราต่ำกว่าเมื่อเทียบกับบางประเทศในภูมิภาค

องค์กรตำรวจและบทบาท:

• มิลิตซียา (Міліцыя_{มิลิซียา}^{ภาษาเบลารุส}) เป็นหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายหลักในเบลารุส ทำหน้าที่รักษาความสงบเรียบร้อย ป้องกันและสืบสวนอาชญากรรม และบังคับใช้กฎหมายจราจร
• กระทรวงกิจการภายใน (Ministry of Internal Affairs_{กระทรวงกิจการภายใน}^{ภาษาอังกฤษ}) เป็นหน่วยงานกำกับดูแลมิลิตซียาและหน่วยงานความมั่นคงภายในอื่น ๆ
• นอกจากนี้ยังมีหน่วยงานพิเศษ เช่น คณะกรรมการความมั่นคงแห่งรัฐ (KGB) ซึ่งรับผิดชอบด้านความมั่นคงของชาติและข่าวกรอง

ปัญหาหลักที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยสาธารณะ:

• อาชญากรรมทางเศรษฐกิจและการทุจริตคอร์รัปชันยังคงเป็นปัญหา
• การค้ามนุษย์และการลักลอบขนยาเสพติดเป็นความท้าทายเนื่องจากตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ของประเทศ
• ความรุนแรงในครอบครัวเป็นปัญหาทางสังคมที่ยังไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเพียงพอ

นโยบายด้านความมั่นคงของรัฐบาล:

• รัฐบาลให้ความสำคัญกับการรักษาเสถียรภาพและความสงบเรียบร้อยภายในประเทศ ซึ่งบางครั้งนำไปสู่การจำกัดสิทธิพลเมืองและเสรีภาพในการแสดงออก
• มีการควบคุมการชุมนุมและการเคลื่อนไหวของกลุ่มต่าง ๆ อย่างเข้มงวด

การพิจารณาถึงสิทธิของกลุ่มเปราะบางและชนกลุ่มน้อย:

• กลุ่มเปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ เด็ก และผู้พิการ อาจเผชิญกับความท้าทายในการเข้าถึงความยุติธรรมและการคุ้มครอง
• ชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์และศาสนา โดยทั่วไปไม่เผชิญกับการเลือกปฏิบัติอย่างเป็นระบบ แต่ก็มีรายงานเหตุการณ์ที่น่ากังวลเป็นครั้งคราว
• กลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ (LGBT) เผชิญกับการเลือกปฏิบัติทางสังคมและกฎหมาย และไม่ได้รับการคุ้มครองอย่างเพียงพอ

การบังคับใช้กฎหมายในเบลารุสมักถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นการเลือกปฏิบัติและมุ่งเป้าไปที่ผู้เห็นต่างทางการเมืองและนักกิจกรรมภาคประชาสังคม ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นในระบบยุติธรรมและความปลอดภัยสาธารณะโดยรวม

13.1. ศิลปะและวรรณกรรม

รัฐบาลเบลารุสให้การสนับสนุนเทศกาลวัฒนธรรมประจำปี เช่น สลาเวียนสกีบาซาร์ในวีเชปสก์ (Slavianski Bazaar in Vitebsk_{สลาเวียนสกีบาซาร์ในวีเชปสก์}^{ภาษาอังกฤษ}) ซึ่งจัดแสดงนักแสดง ศิลปิน นักเขียน นักดนตรี และนักแสดงชาวเบลารุส วันหยุดนักขัตฤกษ์หลายวัน เช่น วันเอกราชและวันแห่งชัยชนะ ดึงดูดผู้คนจำนวนมากและมักจะมีการแสดง เช่น พลุและขบวนพาเหรดทางทหาร โดยเฉพาะในวีเชปสก์และมินสค์ กระทรวงวัฒนธรรมของรัฐบาลให้ทุนสนับสนุนกิจกรรมที่ส่งเสริมศิลปะและวัฒนธรรมเบลารุสทั้งในและนอกประเทศ

วรรณกรรมเบลารุสเริ่มต้นด้วยคัมภีร์ทางศาสนาในศตวรรษที่ 11 ถึง 13 เช่น บทกวีในศตวรรษที่ 12 ของซิริลแห่งตูรอฟ (Cyril of Turaw_{ซิริลแห่งตูรอฟ}^{ภาษาอังกฤษ})
ภายในศตวรรษที่ 16 ฟรันซิสก์ สการือนา (Францыск Скарына_{ฟรันซิสก์ สการือนา}^{ภาษาเบลารุส}) ชาวเมืองปอลอตสค์ ได้แปลพระคัมภีร์ไบเบิลเป็นภาษาเบลารุส ตีพิมพ์ในปรากและวิลนีอุสในช่วงระหว่างปี 1517 ถึง 1525 ทำให้เป็นหนังสือเล่มแรกที่พิมพ์ในเบลารุสหรือที่ใดก็ตามในยุโรปตะวันออก ยุคสมัยใหม่ของวรรณกรรมเบลารุสเริ่มต้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 19; นักเขียนคนสำคัญคนหนึ่งคือ ยานคา คูปาลา (Янка Купала_{ยานคา คูปาลา}^{ภาษาเบลารุส}) นักเขียนชาวเบลารุสหลายคนในสมัยนั้น เช่น อูวาดซิมีร์ ชืยลคา (Уладзімір Жылка_{อูวาดซิมีร์ ชืยลคา}^{ภาษาเบลารุส}) คาซิมีร์ สวายัก (Казімір Сваяк_{คาซิมีร์ สวายัก}^{ภาษาเบลารุส}) ยาคุบ โคลาส (Якуб Колас_{ยาคุบ โคลาส}^{ภาษาเบลารุส}) ซมิตรก เบียดูลยา (Змітрок Бядуля_{ซมิตรก เบียดูลยา}^{ภาษาเบลารุส}) และมักซิม ฮาเรตสกี (Максім Гарэцкі_{มักซิม ฮาเรตสกี}^{ภาษาเบลารุส}) เขียนให้กับ นาชา นีวา (Наша Ніва_{นาชา นีวา}^{ภาษาเบลารุส}) หนังสือพิมพ์ภาษาเบลารุสซึ่งเคยตีพิมพ์ในวิลนีอุส แต่ปัจจุบันตีพิมพ์ในมินสค์

หลังจากเบลารุสถูกรวมเข้ากับสหภาพโซเวียต รัฐบาลโซเวียตได้เข้าควบคุมกิจการทางวัฒนธรรมของสาธารณรัฐ ในช่วงแรก นโยบาย "การทำให้เป็นเบลารุส" (Belarusianization_{เบลารุสเซียนไนเซชัน}^{ภาษาอังกฤษ}) ถูกนำมาใช้ในสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซียที่เพิ่งก่อตั้งขึ้นใหม่ นโยบายนี้ถูกยกเลิกในทศวรรษ 1930 และปัญญาชนชาวเบลารุสและผู้สนับสนุนชาตินิยมส่วนใหญ่ถูกเนรเทศหรือสังหารในการกวาดล้างของสตาลิน การพัฒนาวรรณกรรมอย่างเสรีเกิดขึ้นเฉพาะในดินแดนที่โปแลนด์ยึดครองจนกระทั่งโซเวียตยึดครองในปี 1939 กวีและนักเขียนหลายคนลี้ภัยหลังจากการยึดครองเบลารุสของนาซีและจะไม่กลับมาจนถึงทศวรรษ 1960

การฟื้นฟูวรรณกรรมเบลารุสครั้งสำคัญครั้งล่าสุดเกิดขึ้นในทศวรรษ 1960 ด้วยนวนิยายที่ตีพิมพ์โดยวาซิล บืยเคา (Васіль Быкаў_{วาซิล บืยเคา}^{ภาษาเบลารุส}) และอูวาดซิมีร์ คารัตเกียวิช (Уладзімір Караткевіч_{อูวาดซิมีร์ คารัตเกียวิช}^{ภาษาเบลารุส}) นักเขียนผู้ทรงอิทธิพลที่ตรวจสอบภัยพิบัติที่ประเทศประสบคือ อาเลส อาดามอวิช (Алесь Адамовіч_{อาเลส อาดามอวิช}^{ภาษาเบลารุส}) เขาได้รับการเสนอชื่อโดยสเวียตลานา อเล็กซิเยวิช (Святлана Алексіевіч_{สเวียตลานา อเล็กซิเยวิช}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ชนะรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมปี 2015 ชาวเบลารุส ว่าเป็น "ครูหลักของเธอ ผู้ช่วยให้เธอค้นพบเส้นทางของตนเอง"

ดนตรีเบลารุสส่วนใหญ่ประกอบด้วยประเพณีดนตรีพื้นบ้านและดนตรีทางศาสนาที่หลากหลาย ประเพณีดนตรีพื้นบ้านของประเทศสามารถสืบย้อนไปถึงสมัยแกรนด์ดัชชีลิทัวเนีย ในศตวรรษที่ 19 นักแต่งเพลงชาวโปแลนด์ สตานิสลาฟ มอนิวชกา (Stanisław Moniuszko_{สตานิสลาฟ มอนิวชกา}^{ภาษาโปแลนด์}) ได้แต่งโอเปราและเพลงเชมเบอร์ขณะอาศัยอยู่ในมินสค์ ในระหว่างที่เขาพำนักอยู่ เขาได้ทำงานร่วมกับกวีชาวเบลารุส วินเซนต์ ดูนิน-มาร์ซินเกียวิช (Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч_{วินเซนต์ ดูนิน-มาร์ซินเกียวิช}^{ภาษาเบลารุส}) และสร้างโอเปรา Sialanka (ชาวนาหญิง) ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 เมืองใหญ่ ๆ ของเบลารุสได้ก่อตั้งคณะโอเปราและบัลเลต์ของตนเอง บัลเลต์ นกไนติงเกล (Nightingale_{นกไนติงเกล}^{ภาษาอังกฤษ}) โดย เอ็ม. โครชเนอร์ (M. Kroshner_{เอ็ม. โครชเนอร์}^{ภาษาอังกฤษ}) ถูกแต่งขึ้นในสมัยโซเวียตและกลายเป็นบัลเลต์เบลารุสเรื่องแรกที่จัดแสดงที่โรงละครบัลเลต์แห่งชาติเวียลิกีในมินสค์

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ดนตรีมุ่งเน้นไปที่ความยากลำบากของชาวเบลารุสหรือผู้ที่จับอาวุธเพื่อปกป้องบ้านเกิด ในช่วงเวลานี้ อนาโตลี โบกาตืยเรฟ (Anatoly Bogatyrev_{อนาโตลี โบกาตืยเรฟ}^{ภาษาอังกฤษ}) ผู้สร้างโอเปรา In Polesye Virgin Forest ทำหน้าที่เป็น "ผู้สอน" ของนักแต่งเพลงชาวเบลารุส โรงละครบัลเลต์แห่งชาติในมินสค์ได้รับรางวัลปรีซ์ เบอนัว เดอ ลา ดองส์ (Prix Benois de la Danse_{ปรีซ์ เบอนัว เดอ ลา ดองส์}^{ภาษาฝรั่งเศส}) ในปี 1996 ในฐานะคณะบัลเลต์ชั้นนำของโลก ดนตรีร็อกได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แม้ว่ารัฐบาลเบลารุสจะพยายามจำกัดปริมาณดนตรีต่างประเทศที่ออกอากาศทางวิทยุเพื่อสนับสนุนดนตรีเบลารุสแบบดั้งเดิม ตั้งแต่ปี 2004 เบลารุสได้ส่งศิลปินเข้าร่วมการแข่งขันยูโรวิชันซองคอนเทสต์

มาร์ก ชากาล (Marc Chagall_{มาร์ก ชากาล}^{ภาษาฝรั่งเศส}) เกิดที่เลียวซนา (ใกล้วีเชปสก์) ในปี 1887 เขาใช้ชีวิตในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งในเบลารุสโซเวียต กลายเป็นหนึ่งในศิลปินที่โดดเด่นที่สุดของประเทศและเป็นสมาชิกของกลุ่มสมัยใหม่นิยม (modernist_{สมัยใหม่นิยม}^{ภาษาอังกฤษ}) อาว็อง-การ์ด (avant-garde_{อาว็อง-การ์ด}^{ภาษาฝรั่งเศส}) และเป็นผู้ก่อตั้งวิทยาลัยศิลปะวีเชปสก์

ศิลปะการแสดง เช่น บัลเลต์และละครเวที มีประวัติศาสตร์อันยาวนานและได้รับการสนับสนุนจากรัฐ โรงละครโอเปราและบัลเลต์แห่งชาติในมินสค์เป็นสถาบันที่มีชื่อเสียงระดับนานาชาติ

13.2. เครื่องแต่งกายและงานฝีมือแบบดั้งเดิม

เครื่องแต่งกายแบบดั้งเดิมของเบลารุสมีต้นกำเนิดมาจากสมัยรุสเคียฟ เนื่องจากสภาพอากาศที่เย็น เสื้อผ้าจึงถูกออกแบบมาเพื่อรักษาความร้อนของร่างกายและมักทำจากปอหรือขนสัตว์ ตกแต่งด้วยลวดลายที่หรูหราซึ่งได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมเพื่อนบ้าน: โปแลนด์ ลิทัวเนีย ลัตเวีย รัสเซีย และประเทศในยุโรปอื่น ๆ แต่ละภูมิภาคของเบลารุสได้พัฒนาลวดลายการออกแบบเฉพาะของตนเอง ลวดลายประดับที่พบได้ทั่วไปในชุดยุคแรก ๆ ปัจจุบันประดับอยู่บนส่วนคันธงของธงชาติเบลารุส ซึ่งได้รับการรับรองในการลงประชามติที่เป็นที่ถกเถียงในปี 1995

หนึ่งในองค์ประกอบที่โดดเด่นที่สุดของเครื่องแต่งกายเบลารุสคือ รุชนิก (ручнік_{รุชนีก}^{ภาษาเบลารุส}) ซึ่งเป็นผ้าขนหนูยาวที่ปักลวดลายอย่างสวยงาม ใช้ในพิธีกรรมและในชีวิตประจำวัน ลวดลายบนรุชนิกมักมีความหมายเชิงสัญลักษณ์และแตกต่างกันไปตามภูมิภาค

งานฝีมือแบบดั้งเดิมอื่น ๆ ได้แก่:

• การปักผ้า (вышыўка_{วืยชืยอูคา}^{ภาษาเบลารุส}): มีความหลากหลายของลวดลายและเทคนิค ใช้ตกแต่งเสื้อผ้า ผ้าปูโต๊ะ และของใช้ในบ้าน
• การทอผ้า (ткацтва_{ตคัตซตวา}^{ภาษาเบลารุส}): รวมถึงการทอผ้าลินินและผ้าขนสัตว์สำหรับทำเสื้อผ้าและของใช้ในบ้าน การทอพรมและผ้าคาดเอว (пояс_{ปอยัส}^{ภาษาเบลารุส}) ก็เป็นที่นิยม
• เครื่องปั้นดินเผา (ганчарства_{ฮันชาร์สตวา}^{ภาษาเบลารุส}): ผลิตเครื่องใช้ในครัวเรือนและของตกแต่ง
• การแกะสลักไม้ (рэзьба па дрэве_{เรซบา ปา เดรเวีย}^{ภาษาเบลารุส}): ใช้ทำเครื่องเรือน ของเล่น และของตกแต่ง

งานฝีมือเหล่านี้ยังคงได้รับการสืบทอดและพัฒนาในปัจจุบัน และเป็นส่วนสำคัญของมรดกทางวัฒนธรรมเบลารุส

13.3. วัฒนธรรมอาหาร

อาหารเบลารุสส่วนใหญ่ประกอบด้วยผัก เนื้อสัตว์ (โดยเฉพาะเนื้อหมู) และขนมปัง อาหารมักจะปรุงช้า ๆ หรือตุ๋น โดยทั่วไปแล้ว ชาวเบลารุสจะรับประทานอาหารเช้าเบา ๆ และอาหารมื้อหนักสองมื้อในภายหลัง ข้าวสาลีและข้าวไรย์เป็นขนมปังที่บริโภคในเบลารุส แต่ข้าวไรย์มีปริมาณมากกว่าเนื่องจากสภาพอากาศไม่เอื้ออำนวยต่อการปลูกข้าวสาลี เพื่อเป็นการแสดงไมตรีจิต เจ้าบ้านมักจะมอบขนมปังกับเกลือเมื่อต้อนรับแขกหรือผู้มาเยือน

อาหารแบบดั้งเดิมที่เป็นตัวแทนของเบลารุส ได้แก่:

• ดรานิกิ (дранікі_{ดรานีกี}^{ภาษาเบลารุส}): แพนเค้กมันฝรั่งขูด ทอดจนกรอบนอกนุ่มใน มักรับประทานกับครีมเปรี้ยวหรือซอสเห็ด
• บอร์ช (боршч_{บอร์ชช}^{ภาษาเบลารุส}): ซุปผักที่มีหัวบีทเป็นส่วนประกอบหลัก ทำให้มีสีแดงสด อาจใส่เนื้อสัตว์หรือไส้กรอกด้วย
• มาชันกา (мачанка_{มาชันคา}^{ภาษาเบลารุส}): สตูว์เนื้อข้นที่ทำจากซี่โครงหมู ไส้กรอก หรือเนื้อสัตว์อื่น ๆ มักรับประทานกับบลินี (แพนเค้กบาง ๆ) หรือมันฝรั่ง
• คลิออตสกี (клёцкі_{คลิออตสกี}^{ภาษาเบลารุส}): เกี๊ยวมันฝรั่งหรือเกี๊ยวแป้ง มักต้มหรือทอด และเสิร์ฟพร้อมซอสต่าง ๆ
• ซาเซียร์กา (зацірка_{ซาซีร์คา}^{ภาษาเบลารุส}): ซุปนมกับเส้นพาสต้าขนาดเล็กหรือเกี๊ยวแป้ง
• คาลดูนือ (калдуны_{คัลดูนือ}^{ภาษาเบลารุส}): เกี๊ยวขนาดใหญ่ที่ทำจากมันฝรั่งขูดหรือแป้ง สอดไส้เนื้อสัตว์หรือเห็ด

วัตถุดิบหลักที่ใช้ในอาหารเบลารุส ได้แก่ มันฝรั่ง ซึ่งถือเป็น "ขนมปังที่สอง" ของชาวเบลารุส เนื้อหมู เห็ด ผลไม้ป่า เบอร์รี และผลิตภัณฑ์จากนม ลักษณะวัฒนธรรมอาหารที่เป็นเอกลักษณ์คือการใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น และวิธีการปรุงอาหารที่เรียบง่ายแต่ให้รสชาติเข้มข้น อาหารเบลารุสมักจะอิ่มท้องและให้พลังงาน เหมาะสำหรับสภาพอากาศที่หนาวเย็น

13.4. กีฬา

เบลารุสเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกตั้งแต่โอลิมปิกฤดูหนาว 1994ในฐานะประเทศเอกราช ด้วยการสนับสนุนอย่างมากจากรัฐบาล ฮอกกี้น้ำแข็งจึงเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับสองของประเทศรองจากฟุตบอล ทีมฟุตบอลชาติไม่เคยผ่านเข้ารอบการแข่งขันรายการใหญ่ อย่างไรก็ตาม บาเตบารือเซาได้ลงเล่นในแชมเปียนส์ลีก ทีมฮอกกี้น้ำแข็งชาติจบอันดับที่สี่ในโอลิมปิกซอลต์เลกซิตี 2002 หลังจากเอาชนะสวีเดนอย่างน่าจดจำในรอบก่อนรองชนะเลิศ และเข้าแข่งขันในการแข่งขันชิงแชมป์โลกเป็นประจำ โดยมักจะผ่านเข้ารอบก่อนรองชนะเลิศ ผู้เล่นชาวเบลารุสจำนวนมากเข้าร่วมในคอนติเนนทัลฮอกกี้ลีกในยูเรเชีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับสโมสรดีนาโม มินสค์ของเบลารุส และหลายคนยังได้เล่นในเนชันแนลฮอกกี้ลีกในอเมริกาเหนือ ฮอกกี้น้ำแข็งชิงแชมป์โลก 2014จัดขึ้นที่เบลารุส และฮอกกี้น้ำแข็งชิงแชมป์โลก 2021ควรจะจัดร่วมกันในลัตเวียและเบลารุส แต่ถูกยกเลิกเนื่องจากการประท้วงอย่างกว้างขวางและข้อกังวลด้านความปลอดภัย จักรยานประเภทลู่ชิงแชมป์ยุโรป 2021 (2021 UEC European Track Championships_{จักรยานประเภทลู่ชิงแชมป์ยุโรป 2021}^{ภาษาอังกฤษ}) ก็ถูกยกเลิกเช่นกันเนื่องจากเบลารุสไม่ถือว่าเป็นเจ้าภาพที่ปลอดภัย

ดาเรีย ดอมราเชวา (Дар'я Домрачэва_{ดาเรีย ดอมราเชวา}^{ภาษาเบลารุส}) เป็นนักไบแอธลอน (biathlon_{ไบแอธลอน}^{ภาษาอังกฤษ}) ชั้นนำ ซึ่งได้รับรางวัลสามเหรียญทองในโอลิมปิกฤดูหนาว 2014 นักเทนนิสวิกตอเรีย อะซาเรนกา (Вікторыя Азаранка_{วิกตอเรีย อะซาเรนกา}^{ภาษาเบลารุส}) กลายเป็นชาวเบลารุสคนแรกที่ชนะเลิศการแข่งขันแกรนด์สแลมประเภทเดี่ยวในรายการออสเตรเลียนโอเพนปี 2012 เธอยังได้รับเหรียญทองในประเภทคู่ผสมในโอลิมปิกฤดูร้อน 2012ร่วมกับมักซ์ มีร์นืย (Макс Мірны_{มักซ์ มีร์นืย}^{ภาษาเบลารุส}) ซึ่งคว้าแชมป์แกรนด์สแลมประเภทคู่ 10 รายการ

นักกีฬาชาวเบลารุสที่มีชื่อเสียงคนอื่น ๆ ได้แก่ นักปั่นจักรยาน วาซิล คีรืยเยนคา (Васіль Кірыенка_{วาซิล คีรืยเยนคา}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ชนะการแข่งขันจักรยานถนนชิงแชมป์โลกประเภทไทม์ไทรอัลชายปี 2015 และนักวิ่งระยะกลาง มารือนา อาร์ซามาซาวา (Марына Арзамасава_{มารือนา อาร์ซามาซาวา}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ได้รับเหรียญทองในรายการวิ่ง 800 เมตรหญิงในกรีฑาชิงแชมป์โลกปี 2015

อันเดรย์ อาร์ลอฟสกี (Андрэй Арлоўскі_{อันเดรย์ อาร์ลอฟสกี}^{ภาษาเบลารุส}) ซึ่งเกิดที่บาบรุยสค์ สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเบียโลรัสเซีย เป็นนักสู้UFC คนปัจจุบันและอดีตแชมป์โลกรุ่นเฮฟวีเวทของ UFC

เบลารุสยังเป็นที่รู้จักในด้านนักกีฬายิมนาสติกลีลาที่แข็งแกร่ง นักยิมนาสติกที่โดดเด่น ได้แก่ อินนา จูโควา (Іна Жукава_{อินนา จูโควา}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ได้รับเหรียญเงินในโอลิมปิกปักกิ่ง 2008 ลิวบอฟ ชาร์คาชือนา (Любоў Чаркашына_{ลิวบอฟ ชาร์คาชือนา}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ได้รับเหรียญทองแดงในโอลิมปิกฤดูร้อน 2012ที่ลอนดอน และเมลิตซินา สตานิอูตา (Меліціна Станюта_{เมลิตซินา สตานิอูตา}^{ภาษาเบลารุส}) ผู้ได้รับเหรียญทองแดงประเภทบุคคลรวมทุกอุปกรณ์ในการแข่งขันชิงแชมป์โลกปี 2015 ทีมชุดใหญ่ของเบลารุสได้รับเหรียญทองแดงในโอลิมปิกลอนดอน 2012

กีฬาอื่น ๆ ที่ได้รับความนิยม ได้แก่ ยิมนาสติก มวยปล้ำ และกรีฑา

13.5. มรดกโลก

เบลารุสมีแหล่งมรดกโลกที่ได้รับการขึ้นทะเบียนโดยยูเนสโก 4 แห่ง ซึ่งสะท้อนถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และธรรมชาติอันโดดเด่นของประเทศ ได้แก่:

1. ปราสาทมีร์ (Мірскі замак_{มีร์สกี ซามัก}^{ภาษาเบลารุส}): เป็นปราสาทสถาปัตยกรรมกอทิกที่สร้างขึ้นในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 15 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 16 ตั้งอยู่ในเมืองมีร์ แคว้นฆโรดนา ปราสาทแห่งนี้ผสมผสานรูปแบบสถาปัตยกรรมที่หลากหลาย ทั้งกอทิก เรอแนซ็องส์ และบาโรก สะท้อนถึงประวัติศาสตร์อันยาวนานและความซับซ้อนทางวัฒนธรรมของภูมิภาค
2. ปราสาทเนียสวิซ (Нясвіжскі замак_{เนียสวิฌสกี ซามัก}^{ภาษาเบลารุส}): เป็นกลุ่มสถาปัตยกรรมที่อยู่อาศัยและวัฒนธรรมของตระกูลรัดซีวิลล์ (Radziwiłł) ซึ่งเป็นตระกูลขุนนางผู้ทรงอิทธิพลในแกรนด์ดัชชีลิทัวเนียและเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย ตั้งอยู่ในเมืองเนียสวิซ แคว้นมินสค์ ประกอบด้วยปราสาท โบสถ์คอร์ปัสคริสตี (Corpus Christi Church) และสวนภูมิทัศน์ เป็นตัวอย่างที่สำคัญของสถาปัตยกรรมยุโรปกลาง
3. อุทยานแห่งชาติเบโลเวซสกายาปุชชา (Нацыянальны парк Белавежская пушча_{นัตซียานัลนือ ปาร์ค เบียโลเวฌสกายา ปุชชา}^{ภาษาเบลารุส}) (ร่วมกับโปแลนด์): เป็นหนึ่งในป่าดงดิบที่เก่าแก่และใหญ่ที่สุดที่ยังหลงเหลืออยู่ในยุโรป ตั้งอยู่บริเวณชายแดนเบลารุส-โปแลนด์ เป็นที่อยู่อาศัยของวัวกระทิงยุโรป (European bison_{วัวกระทิงยุโรป}^{ภาษาอังกฤษ} หรือ żubr) ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมบกที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป รวมถึงพืชและสัตว์หายากอีกหลากหลายชนิด
4. ส่วนโค้งภูมิมาตรศาสตร์ชตรูเวอ (Struve Geodetic Arc_{ส่วนโค้งภูมิมาตรศาสตร์ชตรูเวอ}^{ภาษาอังกฤษ}): เป็นโซ่ของจุดสามเหลี่ยมสำรวจที่ทอดยาวจากนอร์เวย์ถึงทะเลดำ ผ่าน 10 ประเทศ สร้างขึ้นระหว่างปี 1816 ถึง 1855 โดยนักดาราศาสตร์ฟรีดริช เกออร์ก วิลเฮล์ม ฟอน ชตรูเวอ (Friedrich Georg Wilhelm von Struve_{ฟรีดริช เกออร์ก วิลเฮล์ม ฟอน ชตรูเวอ}^{ภาษาเยอรมัน}) เพื่อวัดขนาดและรูปร่างของโลกอย่างแม่นยำ ส่วนของส่วนโค้งที่อยู่ในเบลารุสประกอบด้วยจุดสำรวจ 5 จุดที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์

แหล่งมรดกโลกเหล่านี้ไม่เพียงแต่มีความสำคัญต่อเบลารุสเท่านั้น แต่ยังเป็นสมบัติล้ำค่าของมวลมนุษยชาติอีกด้วย

13.6. วันหยุดราชการ

เบลารุสมีวันหยุดราชการหลายวันที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรมของประเทศ วันหยุดสำคัญบางส่วน ได้แก่:

• 1 มกราคม: วันขึ้นปีใหม่ (Новы год_{โนวือ ฮอด}^{ภาษาเบลารุส})
• 7 มกราคม: คริสต์มาส (ออร์ทอดอกซ์) (Каляды (праваслаўныя)_{คาเลียดือ (ปราวาเลานือยา)}^{ภาษาเบลารุส})
• 8 มีนาคม: วันสตรีสากล (Міжнародны жаночы дзень_{มิฌนารอดนือ จาโนชือ เจียน}^{ภาษาเบลารุส})
• วันอีสเตอร์ (ออร์ทอดอกซ์) (Вялікдзень (праваслаўны)_{เวียลิกเจียน (ปราวาเลานือ)}^{ภาษาเบลารุส}) (วันอาทิตย์ เปลี่ยนแปลงทุกปี): เป็นวันหยุดทางศาสนาที่สำคัญที่สุดสำหรับชาวออร์ทอดอกซ์
• วันอีสเตอร์ (คาทอลิก) (Вялікдзень (каталіцкі)_{เวียลิกเจียน (คาตาลิตสกี)}^{ภาษาเบลารุส}) (วันอาทิตย์ เปลี่ยนแปลงทุกปี)
• 1 พฤษภาคม: วันแรงงาน (Дзень працы_{เจียน ปรัตซือ}^{ภาษาเบลารุส})
• 9 พฤษภาคม: วันแห่งชัยชนะ (Дзень Перамогі_{เจียน เปียราโมฮี}^{ภาษาเบลารุส}): รำลึกถึงชัยชนะเหนือนาซีเยอรมนีในสงครามโลกครั้งที่สอง มีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่
• 3 กรกฎาคม: วันเอกราช (Дзень Незалежнасці_{เจียน เนซาเลฌนัสซี}^{ภาษาเบลารุส}) (วันสาธารณรัฐ): รำลึกถึงการปลดปล่อยมินสค์จากการยึดครองของนาซีในปี 1944 และการประกาศอธิปไตยของเบลารุส
• 7 พฤศจิกายน: วันแห่งการปฏิวัติเดือนตุลาคม (Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі_{เจียน คาสตรืช์นิตสไค เรวาลูซืยี}^{ภาษาเบลารุส}): เป็นวันหยุดที่สืบทอดมาจากสมัยสหภาพโซเวียต
• 25 ธันวาคม: คริสต์มาส (คาทอลิก) (Каляды (каталіцкія)_{คาเลียดือ (คาตาลิตสกี ยา)}^{ภาษาเบลารุส})

วิธีการเฉลิมฉลองในวันหยุดราชการมักจะรวมถึงการจัดกิจกรรมสาธารณะ ขบวนพาเหรด คอนเสิร์ต การแสดงพลุ และการรวมญาติในครอบครัว วันหยุดทางศาสนามักมีการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเป็นพิเศษ