1. ภาพรวม
เนย์ทัน ซิวิน (Nathan Sivin) หรือที่รู้จักกันในชื่อ 席文ซีเหวินChinese (11 พฤษภาคม ค.ศ. 1931 - 24 มิถุนายน ค.ศ. 2022) เป็นนัก จีนวิทยา ชาวอเมริกัน, นักประวัติศาสตร์, นักเขียนเรียงความ, นักการศึกษา และนักเขียน ผู้มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาการศึกษาเชิงวิชาการเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในจีน, การแพทย์แผนจีนโบราณ, ปรัชญาจีน และ ความเชื่อทางศาสนาจีน ในโลกตะวันตก เขาเริ่มต้นอาชีพการสอนที่ สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) ก่อนจะย้ายไปเป็นศาสตราจารย์ที่ มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย จนกระทั่งเกษียณอายุในปี ค.ศ. 2006 ตลอดชีวิตของเขา ซิวินได้ร่วมมือกับนักวิชาการชั้นนำหลายท่าน เช่น จี.อี.อาร์. ลอยด์ (G.E.R. Lloyd), เอ.ซี. เกรแฮม (A.C. Graham) และ โจเซฟ นีดแฮม (Joseph Needham) และยังได้บ่มเพาะนักวิชาการรุ่นเยาว์อีกหลายคน
2. ชีวิต
เนย์ทัน ซิวิน มีชีวิตที่อุทิศให้กับการศึกษาและวิชาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมจีน เขาเกิดและเติบโตในสหรัฐอเมริกา และได้สร้างคุณูปการอันยิ่งใหญ่ให้กับวงการจีนวิทยา
2.1. วัยเด็กและภูมิหลัง
เนย์ทัน ซิวิน เกิดเมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม ค.ศ. 1931 ที่ ฟิลาเดลเฟีย รัฐ เพนซิลเวเนีย สหรัฐอเมริกา เขาแต่งงานกับ คาโรล เดลมอร์ ซิวิน (Carole Delmore Sivin) ซึ่งเป็นศิลปิน และทั้งคู่ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกันในย่าน เชสต์นัตฮิลล์ (Chestnut Hill) รัฐเพนซิลเวเนีย เป็นเวลาหลายปี คาโรล เดลมอร์ ซิวิน เสียชีวิตในปี ค.ศ. 2020
2.2. การศึกษา
ซิวินเริ่มต้นการศึกษาด้านภาษาจีนระหว่างปี ค.ศ. 1954 ถึง ค.ศ. 1956 โดยเข้าเรียนในหลักสูตรภาษาจีน 18 เดือนที่ สถาบันภาษาของกองทัพบกสหรัฐ (U.S. Army Language School) ซึ่งปัจจุบันคือ สถาบันภาษาเพื่อการป้องกันประเทศ (Defense Language Institute) หลังจากนั้น เขาได้รับปริญญาตรีวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขามนุษยศาสตร์ โดยมีวิชาเคมีเป็นวิชารอง จาก สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) ในปี ค.ศ. 1958
ต่อมา ซิวินได้ศึกษาต่อที่ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด โดยได้รับปริญญาโทสาขาประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ในปี ค.ศ. 1960 และปริญญาเอกสาขาประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ในปี ค.ศ. 1966 วิทยานิพนธ์ปริญญาเอกของเขาเป็นการศึกษาเกี่ยวกับตำรา ไท่ชิงตานจิงเย่าเจฺว๋ (太清丹經要訣) ของ ซุน ซือเหมี่ยว (Sun Simiao) แม้ว่าในตอนแรกเขาจะมีความเชี่ยวชาญด้านเคมี แต่ซิวินได้เปลี่ยนจุดสนใจการวิจัยไปที่ประวัติศาสตร์และปรัชญาวิทยาศาสตร์ในระหว่างที่เรียนที่ MIT นอกจากนี้ เขายังได้ศึกษาศาสตร์แขนงอื่นๆ อย่างกว้างขวาง เช่น มานุษยวิทยา, สังคมวิทยา, ดาราศาสตร์ และ แพทยศาสตร์ อีกทั้งยังได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จาก มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย
2.3. อาชีพ
ในปี ค.ศ. 1966 เนย์ทัน ซิวิน เริ่มต้นอาชีพการสอนที่ สถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ (MIT) ในตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านมนุษยศาสตร์ และได้เลื่อนตำแหน่งเป็นรองศาสตราจารย์ในปี ค.ศ. 1969 และศาสตราจารย์เต็มตัวตั้งแต่ปี ค.ศ. 1972 จนถึงปี ค.ศ. 1977 หลังจากนั้น ในปี ค.ศ. 1977 เขาได้ย้ายไปที่ มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ในตำแหน่งศาสตราจารย์ด้าน วัฒนธรรมจีน และ ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ และดำรงตำแหน่งนี้จนกระทั่งเกษียณอายุในปี ค.ศ. 2006 หนึ่งในลูกศิษย์คนสำคัญของเขาที่มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียคือ เบนจามิน เอลแมน (Benjamin Elman)
2.4. ชีวิตส่วนตัว
เนย์ทัน ซิวิน ใช้ชีวิตส่วนตัวที่เรียบง่าย โดยแต่งงานกับศิลปิน คาโรล เดลมอร์ ซิวิน และอาศัยอยู่ในย่าน เชสต์นัตฮิลล์ รัฐ เพนซิลเวเนีย เป็นเวลาหลายปี
3. กิจกรรมทางวิชาการและการวิจัย
เนย์ทัน ซิวิน เป็นนักวิชาการที่มีความสามารถหลากหลายและมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมจีนเข้ากับโลกตะวันตก เขาได้เดินทางและแลกเปลี่ยนความรู้กับนักวิชาการทั่วโลก
3.1. สาขาการวิจัยหลัก
ตลอดอาชีพการงานและในผลงานตีพิมพ์ของเนย์ทัน ซิวิน สาขาการศึกษาหลักของเขาได้แก่ ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในจีน, การแพทย์แผนจีนโบราณ, ปรัชญาจีน และ ความเชื่อทางศาสนาจีน เขาเป็นบุคคลสำคัญในการพัฒนาการศึกษาเชิงวิชาการในสาขาเหล่านี้ในโลกตะวันตก
3.2. กิจกรรมและการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศ
ซิวินได้เดินทางไปศึกษาและทำวิจัยในต่างประเทศหลายครั้ง ตั้งแต่เดือนตุลาคม ค.ศ. 1961 ถึงสิงหาคม ค.ศ. 1962 เขาได้ศึกษาภาษาจีนและปรัชญาที่ ไทเป ไต้หวัน จากนั้นตั้งแต่เดือนสิงหาคม ค.ศ. 1962 ถึงมีนาคม ค.ศ. 1963 เขาได้ศึกษาประวัติศาสตร์ของ การเล่นแร่แปรธาตุ ของจีนใน สิงคโปร์ และยังได้บรรยายรับเชิญที่นั่นด้วย
ในช่วงทศวรรษ 1960s ถึง 1980s เขามักจะเดินทางไป เกียวโต ญี่ปุ่น บ่อยครั้ง โดยเป็นอาจารย์รับเชิญ ศึกษาที่สถาบันวิจัยมนุษยศาสตร์ และศึกษา ดาราศาสตร์จีน, การเล่นแร่แปรธาตุ และการแพทย์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1974 ถึง ค.ศ. 2000 เขาได้เดินทางไป เคมบริดจ์ หลายครั้งเพื่อศึกษาดาราศาสตร์จีน โดยได้เยี่ยมชม วิทยาลัยกอนวิลล์และไคอุส (Gonville and Caius College), สถาบันวิจัยนีดแฮม (Needham Research Institute) และ วิทยาลัยเซนต์จอห์น (St. John's College) ในช่วงปลายทศวรรษ 1970s ถึงปลายทศวรรษ 1990s เขาได้เดินทางไปยัง สาธารณรัฐประชาชนจีน หลายครั้ง
ในเดือนกันยายน ค.ศ. 1979 เขาได้บรรยายในงานสัมมนาที่ เอกอลปราติกเดโอตเซตูเด (École Pratique des Hautes Études) ใน ปารีส ฝรั่งเศส และที่ มหาวิทยาลัยเวือร์ซบวร์ก (University of Würzburg) ใน เยอรมนี ในปี ค.ศ. 1981 ตลอดอาชีพการงาน ซิวินได้บรรยายมากกว่า 200 ครั้งทั่ว ยุโรป, เอเชีย, ออสเตรเลีย และ อเมริกาเหนือ เขายังได้ร่วมมือกับนักวิชาการที่มีชื่อเสียงหลายท่าน เช่น จี.อี.อาร์. ลอยด์, เอ.ซี. เกรแฮม และ โจเซฟ นีดแฮม และมีส่วนสำคัญในการบ่มเพาะนักวิชาการรุ่นเยาว์
3.3. ทักษะทางภาษา
เนย์ทัน ซิวิน มีความสามารถในการใช้ภาษาต่างประเทศหลายภาษา ได้แก่ ภาษาจีนกลาง, ภาษาญี่ปุ่น, ภาษาเยอรมัน และ ภาษาฝรั่งเศส ความเชี่ยวชาญด้านภาษาเหล่านี้เป็นรากฐานสำคัญที่ทำให้เขาสามารถเข้าถึงและวิเคราะห์ตำราโบราณ รวมถึงงานวิจัยจากแหล่งต่างๆ ทั่วโลก ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความลึกซึ้งและขอบเขตของงานวิชาการของเขา
3.4. กิจกรรมสมาคมวิชาการ
นอกเหนือจากความรับผิดชอบต่างๆ ที่ มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย ตลอดอาชีพการงานของเขา ซิวินยังเป็นสมาชิกที่ได้รับการเลือกตั้งในสมาคมและคณะกรรมการทางวิชาการหลายแห่ง ซึ่งรวมถึงการได้รับเลือกเป็นสมาชิกของ สถาบันศิลปะและวิทยาศาสตร์อเมริกัน (American Academy of Arts & Sciences) ในปี ค.ศ. 1977 เขายังดำรงตำแหน่งประธานของ แฟรงคลินอินน์คลับ (Franklin Inn Club) ซึ่งเป็นสมาคมวรรณกรรมใน ฟิลาเดลเฟีย ระหว่างปี ค.ศ. 1996 ถึง ค.ศ. 1998 นอกจากนี้ เขายังเป็นสมาชิกของ สมาคมอเมริกันเพื่อการศึกษาศาสนา (American Society for the Study of Religion), สมาคมฟิโลเมเธียน (Philomathean Society), สถาบันประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์นานาชาติ (Académie Internationale d'Histoire des Sciences), สมาคมถังศึกษา (T'ang Studies Society) และอื่นๆ อีกมากมาย
4. ผลงานและคุณูปการสำคัญ
เนย์ทัน ซิวิน ได้สร้างสรรค์ผลงานเขียนและงานวิจัยจำนวนมาก ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญในการศึกษาประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์จีนในโลกตะวันตก และได้รับการยอมรับจากวงการวิชาการระดับนานาชาติ
4.1. ผลงานเขียนและสิ่งพิมพ์สำคัญ
จากข้อมูลทางสถิติที่ได้จากงานเขียนและข้อมูลเกี่ยวกับเนย์ทัน ซิวิน โดย OCLC/WorldCat ระบุว่ามีผลงานประมาณ 50 ชิ้น ในสิ่งพิมพ์มากกว่า 80 ฉบับ ใน 7 ภาษา และมีอยู่ในห้องสมุดมากกว่า 4,000 แห่ง ผลงานที่โดดเด่นของเขา ได้แก่:
- ค.ศ. 1968: Chinese Alchemy: Preliminary Studies. Harvard Monographs in the History of Science, 1. Cambridge, MA: Harvard University Press. (มีการแปลเป็นภาษาจีนที่ไทเปในปี ค.ศ. 1973)
- ค.ศ. 1969: Cosmos and Computation in Early Chinese Mathematical Astronomy. Leiden: E. J. Brill.
- ค.ศ. 1973: Chinese Science: Explorations of an Ancient Tradition. MIT East Asian Science Series, 2. (แก้ไขร่วมกับ ชิเงรุ นากายามะ (Shigeru Nakayama) และมีบทนำและบทความสามชิ้นของซิวิน)
- ค.ศ. 1977: Science and Technology in East Asia. Articles from Isis, 1913-1975. (เลือกและแก้ไขโดยซิวิน มีบทนำและบทความของซิวิน)
- ค.ศ. 1979: Astronomy in Contemporary China. A Trip Report of the American Astronomy Delegation. CSCPRC Reports, 7. Washington, DC: National Academy of Sciences. (มีส่วนร่วมหลายส่วน รวมถึงบทว่าด้วยประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์)
- ค.ศ. 1980: Science and Civilisation in China. Vol. 5, Part 4. Chemical Discovery. (ร่วมเขียนกับ โจเซฟ นีดแฮม, Lu Gwei-djen, Ho Ping-yu และซิวิน โดยซิวินเขียนส่วนเกี่ยวกับทฤษฎีเบื้องหลังการเล่นแร่แปรธาตุในห้องปฏิบัติการ)
- ค.ศ. 1984: 中国のコペルニクスชูโงกุ โนะ โคเปอร์นิกุสภาษาญี่ปุ่น (Chūgoku no Kopernikusu - Copernicus in China) (แปลโดย ชิเงรุ นากายามะ และ Ushiyama Teruyo เป็นรวมบทความที่เลือกสรรโดยซิวิน 1)
- ค.ศ. 1985: 中国の錬金術と医術ชูโงกุ โนะ เร็นกินจุตสึ โตะ อิจุตสึภาษาญี่ปุ่น (Chūgoku no renkinjutsu to ijutsu - Chinese alchemy and medicine) (แปลโดย นากายามะ และ Ushiyama เป็นรวมบทความที่เลือกสรรโดยซิวิน 2)
- ค.ศ. 1987: Traditional Medicine in Contemporary China. A Partial Translation of Revised Outline of Chinese Medicine (1972) with an Introductory Study on Change in Present-day and Early Medicine. Science, Medicine and Technology in East Asia, 2. Ann Arbor: University of Michigan, Center for Chinese Studies.
- ค.ศ. 1988: Contemporary Atlas of China. Boston: Houghton Mifflin. (บรรณาธิการที่ปรึกษา มีการแปลเป็นภาษาเยอรมันในปี ค.ศ. 1989)
- ค.ศ. 1989: Science and Medicine in Twentieth-Century China: Research and Education. Science, Medicine, and Technology in East Asia, 3. Ann Arbor: Center for Chinese Studies, University of Michigan. (แก้ไขร่วมกับ John Z. Bowers และ William J. Hess)
- ค.ศ. 1995: Science in Ancient China. Researches and Reflections. Variorum Collected Studies Series. Aldershot, Hants: Variorum. (รวมบทความ)
- ค.ศ. 1995: Medicine, Philosophy and Religion in Ancient China. Researches and Reflections. Variorum Collected Studies Series. Idem. (รวมบทความ)
- ค.ศ. 1996: History of Humanity. Scientific and Cultural Development. Vol. III. From the Seventh Century BC to the Seventh Century AD. Paris: ยูเนสโก (UNESCO). (มีส่วนร่วมในด้านวิทยาศาสตร์, การแพทย์ และเทคโนโลยี)
- ค.ศ. 2000: Science and Civilisation in China. Vol. 6, pt. 6. Medicine. Cambridge University Press. (แก้ไขและมีบทนำโดยซิวิน)
- ค.ศ. 2002: The Way and the Word. Science and Medicine in Early Greece and China (ร่วมกับ จี.อี.อาร์. ลอยด์). Yale University Press.
- ค.ศ. 2005: "A Multi-dimensional Approach to Research on Ancient Science". East Asian Science, Technology, and Medicine, no. 23: 10-25.
- ค.ศ. 2008: Granting the Seasons: The Chinese Astronomical Reform of 1280, With a Study of Its Many Dimensions and A Translation of Its Records. Springer.
4.2. รางวัลและเกียรติยศทางวิชาการ
ในปี ค.ศ. 2010 ผลงานของเนย์ทัน ซิวิน เรื่อง Granting the Seasons: The Chinese Astronomical Reform of 1280 ได้รับรางวัล ออสเตอร์บร็อกบุ๊กไพรซ์ (Osterbrock Book Prize) เป็นเล่มแรก ซึ่งมอบโดย สมาคมดาราศาสตร์อเมริกัน (American Astronomical Society) ซิวินกล่าวกับคณะกรรมการว่า "ผมไม่ใช่ นักประวัติศาสตร์ดาราศาสตร์ แต่เป็นผู้ที่ศึกษาศาสตร์หลายแขนง ซึ่งได้ตรวจสอบวิทยาศาสตร์จีนทุกสาขาและทุกช่วงเวลาของประวัติศาสตร์จีน" เขาเริ่มทำงานในโครงการนี้ตั้งแต่ทศวรรษ 1970s และประทับใจที่การสนับสนุนดาราศาสตร์คณิตศาสตร์ในจีนสมัยศตวรรษที่ 13 มีขนาดใหญ่และได้รับเงินทุนอย่างมหาศาล ซึ่งแตกต่างจากการสนับสนุนที่จำกัดในยุโรปก่อนยุคสมัยใหม่
4.3. งานวิจัยที่กำลังดำเนินการ
ในช่วงปีสุดท้ายของชีวิต เนย์ทัน ซิวิน กำลังดำเนินงานในโครงการวิจัยหลายชิ้น ซึ่งรวมถึงการเขียนชีวประวัติของ เชิน คั่ว (Shen Kuo) ซึ่งเป็น พหูสูตร และนักวิทยาศาสตร์ใน ราชวงศ์ซ่ง และการแปลตำราปฏิทินของ ราชวงศ์หยวน ที่ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1279 ชื่อ Season-Granting ซึ่งเป็นผลงานชิ้นเอกของ ดาราศาสตร์คณิตศาสตร์จีน ให้เป็นภาษาอังกฤษ
5. การประเมินและผลกระทบ
ผลงานของเนย์ทัน ซิวิน ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางและมีอิทธิพลอย่างมากต่อวงการวิชาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสาขาจีนวิทยาและประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์
5.1. การประเมินทางวิชาการ
ผลงานวิชาการของเนย์ทัน ซิวิน ได้รับการประเมินและยกย่องจากเพื่อนนักวิชาการและนักวิจารณ์หลายท่าน ตัวอย่างเช่น งานฉลอง (festschrift) ที่รวบรวมบทความเพื่อเป็นเกียรติแก่เขาในชื่อ Star Gazing, Firephasing, And Healing In China: Essays In Honor Of Nathan Sivin ซึ่งตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2009 โดยมีบทความจากนักวิชาการชั้นนำหลายท่าน เช่น แอนโทนี ซี. ยู (Anthony C. Yu), โรเจอร์ ที. เอมส์ (Roger T. Ames), จี.อี.อาร์. ลอยด์, ไมเคิล ไนแลน (Michael Nylan), จอห์น เอส. เมเจอร์ (John S. Major), ซาราห์ เอ. ควีน (Sarah A. Queen) และ มาร์ตา อี. แฮนสัน (Marta E. Hanson) นอกจากนี้ ยังมีบทความที่ประเมินผลงานของเขา เช่น "Working with Nathan Sivin: Four Decades" โดย ชิเงรุ นากายามะ และ "Nathan Sivin: A Man for All Seasons" โดย เฮนรี โรสเมนต์ (Henry Rosemont)
5.2. อิทธิพลต่อคนรุ่นหลัง
ผลการวิจัยและระเบียบวิธีทางวิชาการของเนย์ทัน ซิวิน มีอิทธิพลอย่างมากต่อนักวิชาการรุ่นหลังในสาขาจีนวิทยาและประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งลูกศิษย์ของเขา เช่น เบนจามิน เอลแมน ซึ่งได้สืบทอดและพัฒนาแนวคิดของซิวินในการศึกษาประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมจีนต่อไป
6. การถึงแก่กรรม
เนย์ทัน ซิวิน ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน ค.ศ. 2022
7. หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
- รายชื่อนักจีนวิทยา
- รายชื่อนักเขียนชาวอเมริกัน
- รายชื่อนักประวัติศาสตร์
- ประวัติศาสตร์จีน
- เทคโนโลยีในราชวงศ์ซ่ง