สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 แห่งเลโซโท

2.1. การประสูติและพระราชวงศ์

สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2506 ณ โรงพยาบาลสกอตต์ ในเมืองโมริยา ทางตอนใต้ของมาเซรู ซึ่งเป็นเมืองหลวงของเลโซโท พระองค์ทรงมีพระนามเดิมว่า Mohato Bereng Seeiso_{โมฮาโต เบเร็ง เซเอโซ}^{ภาษาอังกฤษ} และมีพระนามเต็มว่า David Mohato Bereng Seeiso_{เดวิด โมฮาโต เบเร็ง เซเอโซ}^{ภาษาอังกฤษ} พระองค์เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระราชาธิบดีโมโชโชที่ 2 แห่งเลโซโท และสมเด็จพระราชินีมาโมฮาโตแห่งเลโซโท พระองค์ทรงมีพระราชอนุชาคือ เจ้าชายซีอีโซแห่งเลโซโท และพระราชธิดา 3 พระองค์ ได้แก่ เจ้าหญิงเซนาดี เซโอโซ เจ้าหญิงมาเซเอโซ และเจ้าชายเลโรโทรี เซเอโซ

2.2. การศึกษา

พระองค์ทรงได้รับการศึกษาในสหราชอาณาจักร ณ แอมเพิลฟอร์ทคอลเลจ (Ampleforth College) หลังจากนั้นทรงศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยแห่งชาติเลโซโท ซึ่งทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาตรีสาขานิติศาสตร์ พระองค์ยังคงศึกษาต่อในระดับสูงขึ้นไปอีกหลายสถาบัน ได้แก่ มหาวิทยาลัยบริสตอล (ทรงได้รับประกาศนียบัตรด้านกฎหมายอังกฤษในปี พ.ศ. 2529) วูล์ฟสันคอลเลจ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ (ทรงศึกษาด้านการพัฒนาในปี พ.ศ. 2532) และวิทยาลัยวาย (Wye College) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของมหาวิทยาลัยลอนดอน (ทรงศึกษาด้านเศรษฐศาสตร์การเกษตร) พระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาทั้งหมดในปี พ.ศ. 2532 และเสด็จกลับเลโซโท นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าผู้ปกครองแห่งมาซีเยง เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2532

3.1. การสืบราชสันตติวงศ์และการขึ้นครองราชย์

กระบวนการสืบราชสันตติวงศ์ของสมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 มีความซับซ้อนและเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ทางการเมืองสำคัญในเลโซโท พระองค์ทรงขึ้นครองราชย์ครั้งแรกในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2533 ภายหลังจากที่สมเด็จพระราชาธิบดีโมโชโชที่ 2 แห่งเลโซโท พระราชบิดาของพระองค์ ทรงถูกบังคับให้ลี้ภัยออกนอกประเทศในปี พ.ศ. 2533 อย่างไรก็ตาม พระราชบิดาของพระองค์ทรงได้รับการฟื้นฟูพระราชอำนาจเป็นการชั่วคราวในปี พ.ศ. 2538 ทำให้สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงสละราชสมบัติเพื่อคืนตำแหน่งให้พระราชบิดา แต่หลังจากที่สมเด็จพระราชาธิบดีโมโชโชที่ 2 เสด็จสวรรคตจากอุบัติเหตุทางรถยนต์ในช่วงต้นปี พ.ศ. 2539 สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ก็ทรงขึ้นครองราชย์อีกครั้งเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539 ในฐานะพระมหากษัตริย์แห่งเลโซโท

3.2. พระราชพิธีบรมราชาภิเษก

พระราชพิธีบรมราชาภิเษกอย่างเป็นทางการของสมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 จัดขึ้นเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2540 ณ สนามกีฬาเซตโซโต (Setsoto Stadium) ซึ่งเป็นสนามกีฬาแห่งชาติของเลโซโท ในพิธีสำคัญนี้ เจ้าชายแห่งเวลส์ (ปัจจุบันคือสมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3) ได้เสด็จพระราชดำเนินเข้าร่วมพิธีด้วย

3.3. บทบาทในฐานะพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ

เลโซโทมีการปกครองแบบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ ซึ่งหมายความว่าอำนาจในการปกครองที่แท้จริงจะอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญและรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ในฐานะประมุขแห่งรัฐ สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงมีบทบาทส่วนใหญ่เป็นเชิงสัญลักษณ์และพิธีการ พระองค์ทรงเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาติและทรงเป็นผู้พิทักษ์รัฐธรรมนูญ แต่ไม่ทรงมีอำนาจบริหารโดยตรง บทบาทของพระองค์รวมถึงการเปิดรัฐสภา การแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามผลการเลือกตั้ง และการเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นเอกภาพและความต่อเนื่องของประเทศ

3.4. เหตุการณ์สำคัญทางการเมืองและนโยบาย

ในช่วงการครองราชย์ของสมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 มีเหตุการณ์ทางการเมืองและนโยบายสำคัญหลายประการที่ส่งผลต่อประชาธิปไตยและสังคมของเลโซโท

• วิกฤตการณ์เลโซโทในปี พ.ศ. 2537:** ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2537 สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงมีความขัดแย้งกับนายกรัฐมนตรี นัตซู โมเคห์เล (Ntsu Mokhehle) ซึ่งนำไปสู่การประกาศยกเลิกรัฐธรรมนูญ และการประกาศยุบรัฐสภาและคณะรัฐมนตรีโดยฝ่ายเดียว เหตุการณ์นี้ก่อให้เกิดวิกฤตการณ์ทางการเมืองครั้งใหญ่ในเลโซโท มีการประท้วงและการนัดหยุดงานทั่วไปเกิดขึ้นอย่างกว้างขวาง ทำให้การปกครองแบบส่วนพระองค์เป็นไปได้ยาก ในที่สุด พระองค์ทรงถูกบีบให้สละราชสมบัติในเดือนกันยายน พ.ศ. 2537 อย่างไรก็ตาม การกลับมาครองราชย์ครั้งที่สองของพระองค์ในปี พ.ศ. 2539 ได้ช่วยฟื้นฟูเสถียรภาพและส่งเสริมการพัฒนาประชาธิปไตยในประเทศ
• การประกาศให้ HIV/AIDS เป็นภัยพิบัติแห่งชาติ:** ในปี พ.ศ. 2543 สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงประกาศให้เอชไอวี/เอดส์เป็นภัยพิบัติแห่งชาติในเลโซโท การประกาศนี้เป็นการตอบสนองต่อวิกฤตสุขภาพที่รุนแรง และกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองอย่างเร่งด่วนทั้งจากหน่วยงานภายในประเทศและองค์กรระหว่างประเทศ เพื่อต่อสู้กับโรคเอดส์และผลกระทบต่อประชากร การดำเนินการนี้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของพระองค์ในการแก้ไขปัญหาสังคมที่สำคัญและปกป้องกลุ่มเปราะบาง

4.1. การอภิเษกสมรสและพระราชโอรสธิดา

ในปี พ.ศ. 2543 สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงอภิเษกสมรสกับนางสาวKarabo Motšoeneng_{คาราโบ โมตโซเอเนง}^{ภาษาอังกฤษ} ซึ่งต่อมาได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระราชินีมาเซเนต โมฮาโต เซเอโซ พระราชพิธีอภิเษกสมรสจัดขึ้นเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2543 พระองค์และสมเด็จพระราชินีทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดารวม 3 พระองค์ ดังนี้:

• เจ้าหญิงเซนาดี เซโอโซ (Princess Mary Senate Mohato Seeiso) ประสูติเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2544 ณ โรงพยาบาลเอกชนมาเซรู ในมาเซรู
• เจ้าหญิงมาเซเอโซ (Princess 'Maseeiso Mohato Seeiso) ประสูติเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 ณ โรงพยาบาลเอกชนมาเซรู ในมาเซรู
• เจ้าชายเลโรโทรี เซเอโซ มกุฎราชกุมารแห่งเลโซโท (Prince Lerotholi David Mohato Bereng Seeiso) ประสูติเมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2550 ณ โรงพยาบาลเอกชนมาเซรู ในมาเซรู

4.2. ความเชื่อทางศาสนา

สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงเป็นคริสตศาสนิกชนนิกายคาทอลิก พระองค์ทรงเป็นหนึ่งในสองประมุขของรัฐที่นับถือนิกายคาทอลิกซึ่งไม่ได้มีเชื้อสายยุโรปในโลก โดยอีกพระองค์หนึ่งคือสมเด็จพระราชินีมาโอรี Ngā Wai Hono i te Pō_{งา ไว โฮโน อิ เต โป}^{ภาษาอังกฤษ} ความเชื่อทางศาสนามีอิทธิพลอย่างมากต่อการดำเนินพระชนม์ชีพและการปกครองของพระองค์ พระองค์ทรงเป็นสมาชิกของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ศักดิ์สิทธิ์ทางทหารคอนสแตนตินแห่งนักบุญจอร์จ (Sacred Military Constantinian Order of Saint George) และทรงได้รับการยกย่องว่าทรงส่งเสริมหลักการของศาสนาคริสต์นิกายคาทอลิกในเลโซโท

5.1. เครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งชาติ

ในฐานะประมุขแห่งรัฐ สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงเป็นประธานและได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่สำคัญของเลโซโทหลายรายการ ได้แก่:

• 

  ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งมหาศักดิ์ศรีแห่งโมโชโช (Most Dignified Order of Moshoeshoe)

• 

  ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งเลโซโทอันทรงเกียรติสูงสุด (Most Courteous Order of Lesotho)

• 

  ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งโมห์โลมีอันทรงคุณค่าสูงสุด (Most Meritorious Order of Mohlomi)

• 

  ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งรามาตเซอาตซาเนอันจงรักภักดีสูงสุด (Most Loyal Order of Ramatseatsane)

• ประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งมาโคอันยาเนอันกล้าหาญสูงสุด (Most Gallant Order of Makoanyane)

• 

  เหรียญบริการดีเด่น (เลโซโท) (Outstanding Service Medal)

5.2. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์จากต่างประเทศเช่นกัน อาทิ:

• 

  ราชวงศ์ทูซิซิลี: อัศวินมหาปรมาภรณ์แห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ศักดิ์สิทธิ์ทางทหารคอนสแตนตินแห่งนักบุญจอร์จ (Sacred Military Constantinian Order of Saint George) เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2556

5.3. กิจกรรมอุปถัมภ์และบทบาทสาธารณะ

พระองค์ทรงเป็นผู้อุปถัมภ์โครงการและกิจกรรมต่างๆ ที่มุ่งเน้นการพัฒนาเยาวชนและสังคม เช่น โครงการPrince Mohato Award_{พรินซ์โมฮาโตอะวอร์ด}^{ภาษาอังกฤษ} (Khau ea Khosana Mohato) นอกจากนี้ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2559 ณ กรุงโรม สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นทูตพิเศษด้านโภชนาการคนล่าสุดขององค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) โดยโฮเซ กราเซียโน ดา ซิลวา ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์การ ซึ่งเป็นบทบาทที่สำคัญในการส่งเสริมความมั่นคงทางอาหารและโภชนาการในระดับโลก

8.1. การอุทิศตนเพื่อสังคมและสาธารณสุข

สมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ทรงอุทิศพระองค์เพื่อการพัฒนาสังคมและสาธารณสุขในเลโซโทอย่างต่อเนื่อง พระราชกรณียกิจที่โดดเด่นที่สุดคือการประกาศให้เอชไอวี/เอดส์เป็นภัยพิบัติแห่งชาติในปี พ.ศ. 2543 ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความมุ่งมั่นอย่างแรงกล้าในการต่อสู้กับโรคระบาดนี้ และกระตุ้นให้เกิดความร่วมมือจากนานาชาติในการให้ความช่วยเหลือ พระองค์ทรงให้ความสำคัญกับการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนและความยุติธรรมทางสังคม โดยทรงใช้บทบาทในฐานะพระมหากษัตริย์ในการเป็นกระบอกเสียงให้กับกลุ่มเปราะบางและสนับสนุนโครงการที่มุ่งยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากร

8.2. การวิพากษ์วิจารณ์และข้อถกเถียง

แม้ว่าบทบาทของสมเด็จพระราชาธิบดีเลตซีที่ 3 ในฐานะพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญจะได้รับการยอมรับ แต่การครองราชย์ของพระองค์ก็ไม่ได้ปราศจากข้อถกเถียงและสถานการณ์ที่ท้าทาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเหตุการณ์วิกฤตการณ์ทางการเมืองในปี พ.ศ. 2537 ที่พระองค์ทรงประกาศยุบรัฐสภาและคณะรัฐมนตรี ซึ่งนำไปสู่ความไม่สงบและการประท้วง อย่างไรก็ตาม การที่พระองค์ทรงยอมสละราชสมบัติชั่วคราวและกลับมาครองราชย์อีกครั้งในภายหลัง ได้ช่วยให้เลโซโทสามารถฟื้นฟูเสถียรภาพทางการเมืองและเดินหน้าสู่การเป็นประชาธิปไตยที่มั่นคงยิ่งขึ้น ความท้าทายเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของภูมิทัศน์ทางการเมืองในเลโซโท และบทบาทที่ละเอียดอ่อนของพระมหากษัตริย์ในการรักษาสมดุลระหว่างอำนาจและเสถียรภาพของประเทศ