วิษณุคุปต์

2.1. Family and Accession

ข้อมูลเกี่ยวกับสายพระโลหิตของวิษณุคุปต์ได้รับการเปิดเผยจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์หลายชิ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากชิ้นส่วนตราประทับดินเหนียวของพระองค์ที่ถูกค้นพบ ณ นาลันทา ในระหว่างการขุดค้นเมื่อปี ค.ศ. 1927-1928 ตราประทับดังกล่าวระบุอย่างชัดเจนว่าพระองค์เป็นพระโอรสของกุมารคุปต์ที่ 3 และเป็นพระราชนัดดาของปุรุคุปต์ อย่างไรก็ตาม บันทึกบางฉบับก็ระบุว่าพระองค์เป็นพระราชนัดดาของนรสิงห์คุปต์ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อนในข้อมูลลำดับวงศ์ตระกูลของราชวงศ์คุปตะในช่วงปลาย การขึ้นครองราชย์ของวิษณุคุปต์เกิดขึ้นในยุคที่ราชวงศ์คุปตะกำลังเผชิญกับภาวะถดถอยและสูญเสียอิทธิพลในหลายพื้นที่

2.2. Period of Reign

วิษณุคุปต์ทรงปกครองจักรวรรดิคุปตะเป็นระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 540 ถึง 550 ซึ่งนับเป็นช่วงท้ายสุดของราชวงศ์นี้ ในระหว่างรัชสมัยของพระองค์ จักรวรรดิได้เผชิญกับความท้าทายที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการรุกรานจากอำนาจภายนอกและการแข็งข้อของบรรดาผู้ปกครองท้องถิ่น การครองราชย์ของพระองค์เกิดขึ้นหลังจากที่ดินแดนส่วนใหญ่ของอินเดียเหนือและตอนกลางถูกยึดครองโดยผู้ปกครองเอาลิการะนามยโสธรมันเมื่อประมาณปี ค.ศ. 532 ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่บีบคั้นอำนาจและขอบเขตของจักรวรรดิคุปตะอย่างมาก

3.1. Major Seals and Inscriptions

หลักฐานสำคัญที่ยืนยันถึงการมีอยู่และสายพระโลหิตของวิษณุคุปต์ประกอบด้วย:

• ตราประทับดินเหนียวนาลันทา: ตราประทับนี้ถูกค้นพบจากการขุดค้นที่นาลันทาเมื่อปี ค.ศ. 1927-1928 เป็นหลักฐานสำคัญที่ระบุว่าวิษณุคุปต์เป็นพระโอรสของกุมารคุปต์ที่ 3 และเป็นพระราชนัดดาของปุรุคุปต์ การค้นพบนี้ช่วยเชื่อมโยงลำดับกษัตริย์ในช่วงปลายของราชวงศ์คุปตะได้อย่างชัดเจน
• จารึกแผ่นทองแดงดัมโมดาร์ปูร์: จารึกนี้เป็นบันทึกสุดท้ายที่กล่าวถึงวิษณุคุปต์ โดยมีการกล่าวถึงการพระราชทานที่ดินในเขตโคติวารศะ (ปัจจุบันคือบังการ์หในรัฐเบงกอลตะวันตก) ในปี ค.ศ. 542/543 จารึกนี้ไม่เพียงยืนยันรัชสมัยของพระองค์ แต่ยังเป็นหลักฐานที่แสดงถึงกิจกรรมการปกครองที่สำคัญในช่วงปลายของจักรวรรดิ

3.2. Decline of the Gupta Empire and Contemporary Powers

รัชสมัยของวิษณุคุปต์เป็นช่วงเวลาที่จักรวรรดิคุปตะกำลังเผชิญกับการเสื่อมถอยอย่างรวดเร็ว จักรวรรดิที่เคยรุ่งเรืองและมีอำนาจครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของอนุทวีปอินเดียกำลังสูญเสียการควบคุมและอิทธิพลในหลายภูมิภาค การเสื่อมถอยนี้ได้รับผลกระทบจากการรุกรานของกลุ่มชนต่างๆ เช่น พวกฮันขาว (Hunas) และการผงาดขึ้นของอำนาจท้องถิ่นที่เข้มแข็ง

หนึ่งในอำนาจร่วมสมัยที่สำคัญคือผู้ปกครองเอาลิการะนามยโสธรมัน ผู้ซึ่งได้ยึดครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของอินเดียเหนือและตอนกลางเมื่อประมาณปี ค.ศ. 532 การขยายอำนาจของยโสธรมันได้ลดทอนขอบเขตและอำนาจของจักรวรรดิคุปตะอย่างมาก ทำให้วิษณุคุปต์เป็นผู้ปกครองที่มีอำนาจจำกัดและเผชิญกับความท้าทายที่ไม่สามารถหยุดยั้งได้ สถานการณ์นี้สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในแผนที่การเมืองของอินเดีย ซึ่งนำไปสู่การสิ้นสุดของยุคคุปตะและเข้าสู่ยุคที่อาณาจักรขนาดเล็กต่างๆ ผงาดขึ้นมาแทนที่

4.1. Role as the Last Emperor

วิษณุคุปต์ได้รับการพิจารณาว่าเป็นจักรพรรดิองค์สุดท้ายที่ได้รับการยอมรับของราชวงศ์คุปตะอย่างแท้จริง การครองราชย์ของพระองค์ระหว่างปี ค.ศ. 540 ถึง 550 เป็นช่วงเวลาที่จักรวรรดิกำลังอยู่ในภาวะวิกฤตอย่างหนัก การสูญเสียดินแดนและอิทธิพลให้กับอำนาจท้องถิ่นที่เพิ่มขึ้น รวมถึงการรุกรานจากภายนอก ส่งผลให้จักรวรรดิคุปตะแตกสลายและสิ้นสุดลงในรัชสมัยของพระองค์ บทบาทของพระองค์จึงไม่ใช่ในฐานะผู้ขยายอาณาจักรหรือผู้สร้างความรุ่งเรือง แต่เป็นผู้ที่ดำรงตำแหน่งสูงสุดในช่วงเวลาที่จักรวรรดิถึงจุดสิ้นสุด ซึ่งเป็นช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนผ่านจากยุคที่รวมศูนย์อำนาจไปสู่ยุคที่ราชอาณาจักรขนาดเล็กต่างๆ มีอำนาจเหนือภูมิภาคของตนเองมากขึ้น การสิ้นสุดของจักรวรรดิคุปตะภายใต้การปกครองของวิษณุคุปต์จึงเป็นเหตุการณ์สำคัญที่บ่งบอกถึงการสิ้นสุดของยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์อินเดียโบราณ.