1. ความสัมพันธ์ทางครอบครัว
ทายเกเตมีความสัมพันธ์ทางครอบครัวที่สำคัญในเทพปกรณัมกรีก ทั้งในฐานะบุตรสาว พี่น้อง และมารดา
ทายเกเตเป็นบุตรสาวของ แอตลาส ซึ่งเป็นเทพไททันผู้แบกท้องฟ้า และนางไม้แห่งมหาสมุทร เพลโอเน เธอเป็นหนึ่งในเจ็ดพี่น้องนางไม้ที่รู้จักกันในชื่อ เพลยอะดีส ซึ่งได้แก่ ไมอา, อัลไซโอนี, เมโรเป, เซลาเอโน, อิเล็กตรา และ สเตโรเป
ทายเกเตมีความสัมพันธ์กับเทพซูส ซึ่งทำให้กำเนิดบุตรชายคือ ลาเคไดมอน ผู้ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นผู้ก่อตั้งตำนานของเมือง สปาร์ตา และ ยูโรตัส ผู้ให้กำเนิดแม่น้ำยูโรตัสในลาโคเนีย นอกจากนี้ ตามบันทึกของ พัลโด-พลูตาร์ค ทายเกเตยังได้แต่งงานกับลาเคไดมอนเอง และให้กำเนิดบุตรชายชื่อ ฮิเมรอส ด้วยสายเลือดนี้ ทายเกเตจึงถูกนับว่าเป็นบรรพบุรุษของบุคคลสำคัญในตำนานหลายคน รวมถึง เฮเลน แห่งทรอย ซึ่งเป็นหลานของลาเคไดมอน
2. ตำนานเทพปกรณัม
ทายเกเตมีบทบาทในตำนานเทพปกรณัมกรีกหลายเรื่อง ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับเทพซูสและเทพีอาร์เทมิส
2.1. การไล่ตามของซูส
ในตำนานเล่าว่า ซูส เทพสูงสุดแห่งโอลิมปัส ได้ไล่ตามทายเกเตอย่างไม่ลดละ ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่สะท้อนถึงการถูกละเมิดในเทพปกรณัมกรีก ด้วยความหวาดกลัว ทายเกเตจึงร้องขอความช่วยเหลือจากเทพี อาร์เทมิส ผู้พิทักษ์ของเธอ เทพีอาร์เทมิสตอบรับคำขอโดยการแปลงร่างทายเกเตให้เป็นกวางตัวเมียที่มีเขาสีทอง เพื่อหลบหนีจากการติดตามของซูส การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้เส้นแบ่งระหว่างนางไม้ในร่างมนุษย์และร่างกวางของเธอพร่าเลือนลง
เหตุการณ์การถูกข่มเหงทายเกเตนี้ถูกกล่าวถึงโดย พาฟซาเนียส (3.1.2) และเขาได้บันทึกไว้ว่ามีการแกะสลักภาพการถูกข่มเหงนี้อยู่บนบัลลังก์ที่ อะมิไกล ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของเรื่องราวนี้ในศิลปะและวัฒนธรรมโบราณ
2.2. การเป็นสหายของอาร์เทมิส
ทายเกเตเป็นหนึ่งในผู้ติดตามที่ใกล้ชิดของเทพี อาร์เทมิส ซึ่งเป็นเทพีแห่งการล่าสัตว์ ป่าไม้ และสัตว์ป่า ในบทบาทของอาร์เทมิสในฐานะ "จอมนางแห่งสรรพสัตว์" (potnia theron) ทายเกเตมักปรากฏตัวเคียงข้างพระองค์ในการล่าสัตว์ การแปลงร่างของทายเกเตเป็นกวางตัวเมียที่มีเขาสีทองโดยอาร์เทมิส ไม่เพียงเป็นกลยุทธ์การหลบหนีซูสเท่านั้น แต่ยังเชื่อมโยงเธอกับสัตว์ป่าอย่างลึกซึ้ง
นักกวีชาวกรีก พินดาร์ ได้กล่าวถึงตำนานนี้ในบทเพลงโอลิมปัสที่สามของเขา โดยระบุว่ากวางตัวเมียที่มีเขาสีทองซึ่งทายเกเตเคยถวายเป็นของศักดิ์สิทธิ์แก่อาร์เทมิสออร์โธเซีย (อาร์เทมิสผู้ทรงธรรม) นั้น แท้จริงแล้วคือกวางเซริเนีย (Ceryneian Hind) ที่ เฮราคลีส เคยออกไล่ล่าในภายหลัง สำหรับพินดาร์ การแปลงร่างของทายเกเตนั้นไม่สมบูรณ์ และร่างกวางของเธอกลายเป็นเครื่องถวายบูชาให้กับเทพีอาร์เทมิส นักเทพนิยาย คาร์ล เคเรนยี ชี้ให้เห็นว่า "มันไม่ง่ายเลยที่จะแยกความแตกต่างระหว่างสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ วีรสตรี และเทพี" ซึ่งเน้นย้ำถึงความซับซ้อนและพหุนัยของอัตลักษณ์ของทายเกเตในตำนาน
2.3. การให้กำเนิดลาเคไดมอน
ตามบันทึกของนักภูมิศาสตร์ชาวกรีก พาฟซาเนียส (3.1.2) ทายเกเตได้ให้กำเนิด ลาเคไดมอน บุตรชายที่เกิดจากเทพซูส ลาเคไดมอนเป็นบุคคลสำคัญในเทพปกรณัม ซึ่งได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้ก่อตั้งในตำนานของเมือง สปาร์ตา และเป็นผู้ให้ชื่อแก่ดินแดน ลาโคเนีย
นอกจากนี้ ตามบันทึกของ พัลโด-พลูตาร์ค ทายเกเตยังได้แต่งงานกับบุตรชายของเธอเองคือลาเคไดมอน (ซึ่งบางครั้งถูกเรียกว่า สปาร์ตา ตามชื่อเมืองที่เขาก่อตั้ง) และพวกเขามีบุตรชายร่วมกันชื่อ ฮิเมรอส ความสัมพันธ์ระหว่างมารดาและบุตรชายนี้เป็นเรื่องปกติในเทพปกรณัมกรีก สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของลำดับเครือญาติในยุคโบราณ
2.4. ความเชื่อและตำนานอื่นๆ
นอกจากตำนานหลักแล้ว ทายเกเตยังมีเรื่องราวและเวอร์ชันที่แตกต่างกันปรากฏในแหล่งข้อมูลอื่น ๆ เช่น ในตำนานบางฉบับ ทายเกเตถูกเรียกว่าเป็นบุตรสาวของ เอเจเนอร์ ซึ่งเป็นกษัตริย์ในตำนานแห่งเมือง ไทร์ ในช่วงปลายยุคสำริด ซึ่งเป็นความเชื่อที่แตกต่างจากเรื่องราวที่รู้จักกันทั่วไปที่ระบุว่าเธอเป็นบุตรสาวของแอตลาสและเพลโอเน
อีกทั้ง อย่างที่ พาฟซาเนียส ได้กล่าวถึงใน คำบรรยายกรีซ ของเขา มีการระบุว่าภาพเหตุการณ์ "การข่มเหงทายเกเต" โดยซูส ได้ถูกแกะสลักอย่างละเอียดอ่อนบนบัลลังก์ที่วิหารอพอลโลใน อะมิไกล ซึ่งบ่งชี้ว่าเรื่องราวการถูกล่วงละเมิดนี้เป็นที่รับรู้และนำเสนอในงานศิลปะสำคัญในยุคโบราณ
3. ที่มาของชื่อ
ภูเขาเทย์เกตอส ที่ตั้งอยู่ในภูมิภาค เพโลพอนนีส ของ กรีซ ได้รับการตั้งชื่อตามทายเกเต เพื่อเป็นเกียรติแก่เธอในตำนานเทพปกรณัมกรีก ภูเขาแห่งนี้เป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่พำนักของทายเกเตในฐานะนางไม้ผู้ติดตามของอาร์เทมิส
นอกจากนี้ ดวงจันทร์เทย์เกต ซึ่งเป็นหนึ่งในดวงจันทร์ของดาวพฤหัสบดี ได้รับการตั้งชื่อตามเธอเช่นกัน โดยเป็นไปตามธรรมเนียมการตั้งชื่อวัตถุทางดาราศาสตร์ตามตัวละครในเทพปกรณัมกรีก
4. สายสัมพันธ์ทางเครือญาติ
ต่อไปนี้เป็นแผนผังแสดงสายสัมพันธ์ทางเครือญาติของทายเกเตและบุคคลสำคัญในตำนานที่เกี่ยวข้อง:
| บุคคล | ความสัมพันธ์ | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| แอตลาส | บิดา | เทพไททันผู้แบกท้องฟ้า |
| เพลโอเน | มารดา | นางไม้แห่งมหาสมุทร |
| ทายเกเต | - | บุตรสาวของแอตลาสและเพลโอเน หนึ่งในเพลยอะดีส |
| ซูส | คู่ครอง | เทพสูงสุดแห่งโอลิมปัส |
| ลาเคไดมอน | บุตรชาย (กับซูส) | ผู้ก่อตั้งตำนานของเมืองสปาร์ตา |
| ยูโรตัส | บุตรชาย (กับซูส) | ผู้ให้กำเนิดแม่น้ำยูโรตัสในลาโคเนีย |
| ฮิเมรอส | บุตรชาย (กับลาเคไดมอน) | บุตรชายของทายเกเตและลาเคไดมอน |
| เฮเลน | บรรพบุรุษ | เป็นหลานของลาเคไดมอน ทำให้ทายเกเตเป็นบรรพบุรุษทางตำนาน |